Bebeklerde kalça ultrasonu, doğum sonrası dönemde uzmanlar tarafından önerilen bir değerlendirme yöntemidir. Ülkemizde her 1000 bebekten ortalama olarak 5 ila 15’i arasında kalça displazisi görülmektedir. Bebeklerde kalça ultrasonu kalça eklemi ve çevresindeki yapıların durumunu inceler. Yenidoğan bebekler genelde yürüyemediği için bebeklerde kalça çıkıklığı aile tarafından fark edilemeyebilir. Yenidoğan bebeklerde kalça çıkıklığı olup olmadığını erkenden fark etmek için doğum sonrasında bebeklere kalça ultrasonu yaptırmakta fayda vardır. Bu noktada çoğu anne ve babanın aklında ultrason nedir, bebeklerde kalça ultrasonu nasıl çekilir, bebeklerde kalça ultrasonu ne zaman çekilir, bebeklerde ultrason zararlı mıdır tarzında sorular oluşmaktadır. Genellikle bebeklerde ultrason, doğumdan sonra fiziksel bir sorun oluşmaması durumunda 1. ayda tavsiye edilmektedir. Uzmanlar, bebeklerde ultrason muayenesinin en geç 3. aya kadar yapılması gerektiğini söylemektedir. 3. aydan sonra bebeklerde kemik sertleşmesi gerçekleşeceğinden dolayı, kalça çıkığının tedavisi zorlaşmaktadır. Ancak kalça ultrasonu ilk 6 aya kadar da yapılabilmektedir.
Sonogram veya sonografi olarak da adlandırılan Ultrason taraması, yüksek frekanslı ses dalgaları kullanılarak vücudun içinin canlı bir biçimde görüntülendiği tıbbi bir yöntemdir. Ultrason, öncelikle tıp olmak üzere çeşitli alanlarda kullanılan bir yöntemdir. Tıbbi alanda ultrason görüntüleme amacı ile kullanılır ve yüksek frekanslı ses dalgaları yardımı ile iç organların ve dokuların görüntülerini oluşturur. Ultrasonda doktorlar röntgen ışınlarının tespit edemediği yumuşak dokuları tespit etmektedir. Doktorlar; vücutta ağrı, şişlik ve enfeksiyon gibi rahatsızlıkların nedeni araştırırken ultrasona başvurabilirler. Tıbbi teşhislerin yapılması, hastalıkların tespiti ve takibi, hamilelik sürecinin izlenmesi ve doku zedelenmesi gibi birçok durumda da ultrason kullanılmaktadır.
Kalça ultrasonu, ses dalgaları ile kalçanın görselini çıkaran bir yöntemdir. Bebeklerde kalça ultrasonunda, ultrason cihazı bebeğin kalça bölgesine ses dalgaları yollar ve bu dalgalardan elde edilen görselleri bir bilgisayara kaydeder. Elde edilen görüntüler kalçanın kalça kemiğinin top şeklinde başını ve leğen kemiğini gösterir. Kalça ultrasonu özellikle bebeklerin kalça displazisi (çıkığı) tedavisinde, hastalığın teşhisi için sıkça kullanılan yöntemlerden biridir. Kalça ultrasonu, röntgene kıyasla radyasyon içermeyen, güvenli ve ağrısız bir yöntem olduğundan dolayı aileler tarafından minik bebeklerinin sağlığı için tercih edilmektedir.
Doktorlar bebeklerde kalça ultrasonunu genelde gelişimsel kalça çıkıklığı olup olmadığını öğrenmek için kullanmaktadır. Bebeklerde gelişimsel kalça çıkıklığı doğumdan önce, doğum sırasında veya doğumdan aylar sonra bile gerçekleşebilmektedir. Ülkemizde doğan her 1000 bebekten 5 ila 15’inde gelişimsel kalça çıkıklığı tespit edilmektedir. Bundan dolayı; doktorlar bebeklerin kemiklerinin tamamen sertleşmesinden önce kalça ultrasonu çektirmeyi önermektedir. Eğer kalça çıkıklığı erken dönemde tespit edilmez ve tedavi edilmezse, ileriki dönemlerde kalıcı kalça problemlerine yol açabilmektedir. Bebeklerde kalça ultrasonu, bebeklerin kalça eklemini, çevresindeki kemik ve kıkırdak yapılarını, eklem kapsüllerini görüntüler ve kalça çıkıklığı gibi sorunları erkenden tespit eder.
Doktorlar, genel olarak bebekte aşağıdaki gibi sorunlarla karşılaştıkları zaman bebeğin rahatsızlığını teşhis etmek için ultrasona başvururlar:
-Bebeğin kalçasını dışarıya doğru normalden daha az hareket ettirmesi,
-Bebeğin kalçasını dışarı doğru hareket ettirirken tıklama sesi gibi bir ses duyulması,
-Bebeğin bacaklarının uzunluğu veya görünüşünün birbirinden farklı olması.
Bebeklerde kalça ultrasonu, bebeklerde kalça displazisi gibi olası sorunları erken aşamada tanımlamak ve ele almak için kullanılan bir tarama aracıdır. Kalça displazisi, kalça ekleminin anormal gelişimini ifade eder ve bu da onun olağan şekilde oluşamamasına neden olur. Genelde, bu ultrason muayenesi bebeğin doğumunu takip eden ilk haftalarda yapılır. Ancak bebeklerin risk faktörlerini taşıdığı veya ailede kalça displazisi durumu olduğu durumlarda bu taramanın daha sık yapılması gerekli olabilir. Sağlık uzmanları bu ultrasonu gerçekleştirerek bebeğin kalça eklemi ve kemiklerinin gelişimini değerlendirebilir ve herhangi bir anormallik tespit edilirse hızlı teşhis ve tedaviyi kolaylaştırabilir. Doktorunuzun bu tarama işlemiyle ilgili tavsiyelerine uymanız bebeğinizin sağlığı açısından çok önemlidir.
Bebeklerde kalça ultrasonu, kalçalarının doğru şekilde büyüyüp büyümediğini kontrol etmek için yapılan özel bir testtir. Kalçaların doğru yerde olmaması gibi durumlarda doktorların sorunları bulmasına yardımcı olur. Bebeği sakinleştirmek için ona oyuncak ya da dikkatini çekecek ve kendisini daha iyi hissetmesini sağlayacak şeyler verebilirsiniz.
Bebeğinizi sırt üstü yatırın ve kalçalarının doktorun ultrason makinesini kullanabileceği iyi bir pozisyonda olduğundan emin olun. Ses dalgalarının daha iyi iletilmesi ve daha net bir görüntü elde edilebilmesi için bebeğin kalçasına özel bir jel sürülür. Sonrasında doktorunuz, bebeğin vücudunun içinin fotoğraflarını çekmek için ultrason cihazı adı verilen özel bir alet kullanır. Ultrason makinesi, kalça eklemlerinin ve büyüyen kemiklerin bir resimlerini oluşturmak için ses dalgalarını kullanır. Bunu, ses dalgalarını vücudunuzdan yansıtarak ve ardından yansımaları bir resme dönüştürerek yapar.
Doktor resimlere bakar ve kalça displazisi gibi herhangi bir sorun olup olmadığını kontrol eder. Doktor, ultrasondaki resimlere baktıktan sonra bebeğinizin kalçalarının sağlıklı olup olmadığını kontrol edecektir. Doktorunuz, bir sorun varsa, erkenden düzeltilmesine yardımcı olacak bir plan yapacaktır.
Bebeklerde kalça ultrasonu, bir bebeğin kalça ekleminin sağlığını değerlendirmek ve kalça displazisi başta olmak üzere olası sorunları erken bir aşamada belirlemek için kullanılan bir tarama tekniğidir. Bebeklerde, ailesinde kalça displazisi geçmişi bulunan, breech pozisyonunda doğan, prematürite riski taşıyan ve ailesinde doğuştan kalça sorunları olan bebekler için kalça ultrasonu çektirmek tavsiye edilmektedir. Bu taramanın temel amacı erken müdahale ve tedavi seçeneklerini kolaylaştırarak bebeklerde kalça ekleminin en iyi gelişmesini sağlamaktır. Ebeveynler, bebeklerinin sağlığını en iyi şekilde korumak için bu noktada doktorun önerilerine kulak asmalıdır.
Hayır, bebeklerde kalça ultrasonu genelde düşük enerjili ses dalgaları ile yapıldığından dolayı bebeklere zarar vermemektedir.
Bebeklerde kalça ultrasonu çekimi yaklaşık 10-15dk civarında sürse de bu süre ultrason cihaznının kullanımı ve bebeğin rahatlığına göre değişiklik göstermektedir.
Bebeklerde kalça ultrasonu zorunlu değildir. Ancak, ailede önceden bulunması veya herhangi bir riskin önüne geçmek açısından tavsiye edilmektedir.
Genelde bebeklerde kalça ultrasonu doğumu takip eden ilk haftalarda yapılmaktadır.