Her anne hamilelik sürecinde bebeğinin sağlıklı olup olmadığını merak eder. Bu durumda hamile annenin içini rahatlatmanın en yaygın yöntemi bebeğin kilosu ve boyunu tahmin etmektir. Hem doğum sırasında oluşabilecek komplikasyonları önleyebilecek hem de bebeğin anne karnındayken sağlık durumunu anlamayı sağlayabilecek bu yöntem belirli metotlar izlenerek tahmin yürütülmesi ile yapılmaktadır. Peki, anne karnında bebeğin boyu ve kilosunu hesaplama süreci nasıl yürür? Endişeli anneler için derlediğimiz gebelik haftasına göre ortalama bebek boyu ve kilosu ile ilgili bütün bilgileri içeriğimizde bulabilirsiniz.
Anne adayları, hamilelik kontrolleri sırasında bebeklerinin gelişimi, özellikle de hamileliğin bulunduğu aşamasındaki bebeğin kilosu ve boyu hakkında sıklıkla sorular sorarlar. Bu, bebeklerinin düzgün bir şekilde büyüdüğünden ve geliştiğinden emin olmak isteyen hamile kadınlar arasında yaygın bir endişedir. Ultrasonografi sonuçlarının değerlendirilmesiyle elde edilen bebeğin ağırlık ve boy tahminlerinin önemi, özellikle bebeğin büyümesi, ilerlemesi ve doğum şekli söz konusu olduğunda tıbbi bağlamda son derece önemlidir. Uygun doğum yöntemini belirlerken bir fetüsün ağırlığının belirlenmesi çok önemlidir. Ultrasonografi, farklı formüller kullanarak ve ölçümlerde hata yapma olasılığını dikkate alarak fetal ağırlık denilen bebeğin anne karnındaki tahmini kilosunu değerlendirmek için kullanılabilir.
Ortalama ağırlığın üzerinde bir kiloda veya beklenenden daha zayıf doğan bebekler, doğum sırasında veya sonrasında çeşitli zorluklarla ve potansiyel tehlikelerle karşılaşabilirler. Bu sorunların hem bebeğin hem de annenin sağlığı için önemli sonuçları olabilir. Bu nedenle, sağlık profesyonellerinin bu potansiyel sağlık sorunlarının farkında olmaları ve etkilerini azaltmak için uygun önlemleri almaları önemlidir. Düşük doğum ağırlıklı bebekler, erken doğuma karşı artan risklerin IUGR olarak bilinen büyüme geriliği nedeniyle potansiyel tehlikelerle karşı karşıyadır.
"Makrozomik fetüsler” olarak bilinen ortalamadan daha büyük fetüslerin normal ve düzenli doğum sırasında komplikasyon yaşama riski daha yüksektir. Bu komplikasyonlar, bebeğin omzunun doğum kanalına sıkışması, kol hareketini kontrol eden sinirlerinin hasar görmesi ve hatta kemik kırıkları olan omuz distosisini içerebilir. Ek olarak, makrozomik fetüsler, vajinal doğum sırasında, makat pozisyonundalarsa veya doğum sırasında vakum veya forseps kullanılıyorsa yırtıklar sebebi ile kanama yaşayabilirler. Çok sayıda potansiyel risk söz konusu olduğundan, kesin fetal ağırlık tahminine sahip olmak çok önemlidir. Çünkü doğru bir tahmine sahip olmak, tıp uzmanlarının gerekli önlemleri almasına, önceden plan yapmasına, gerekli düzenlemeleri yapmasına ve doğum şekli hakkında bilinçli kararlar vermesine olanak sağlayacaktır. Bu nedenle hem annenin hem de bebeğin güvenliğini ve esenliğini sağlamak için fetal ağırlık tahminine öncelik vermek önemlidir.
Bunu yaparak, olası komplikasyonlar en aza indirilebilir ve başarılı bir doğum şansı önemli ölçüde artırılabilir. Bir bebeğin boyunu ve kilosunu tahmin etmek gibi her zaman doğru ve kesin sonuçlar vermeyebilir. Ancak bazı doğumsal anormalliklerin ve sendromların önceden tespit edilmesinde büyük önem taşımaktadır.
Ultrason ağırlığı tahminleri, fetüsün ağırlığını belirlemek için formüllerde kullanılan fetal biyometrik ölçümlerin bir kombinasyonuna dayanır. Bu formüller, doğru bir ağırlık tahminine ulaşmak için farklı parametre kombinasyonları kullanır. Ağırlık tahmini için sıklıkla kullanılan iki parametre vardır: Bipariatal çap ve Abdominal çevre. İlki şakak kemikleri arasındaki mesafeyi ifade ederken, ikincisi bebeğin karın çevresinin ölçümü ile ilgilidir.
Bu iki parametre, ağırlık tahmininde yaygın olarak kullanılmaktadır. Bebeğin boyunun değerlendirilmesi sırasında, bebeğin başı ile poposu arasındaki boşluğu ölçmek için ultrasonografi kullanılır. Bu yöntem gebeliğin 20. haftasına kadar kullanılmaktadır. Bu noktadan sonra femur kemiğinin uzunluğunu ölçerek baştan topuğa olan mesafeyi hesaplamak için benzersiz bir formül kullanılır.
Aşağıdaki tablo, gebelik haftasına göre değişen ağırlık ve boy ölçümlerini sırasıyla gram ve santimetre cinsinden göstermektedir. Bebeğin haftasına göre ortalama boy ve ağırlık tablosunda sunulan değerler her bebek için tam olarak kesin olmasa da kabaca bir tahminde bulunma açısından önem taşımaktadır.
Gebelik Haftası | Uzunluk(cm) | Ağırlık(gr) |
Baştan Popoya | ||
8. hafta | 1.6 cm | 1 gram |
9. hafta | 2.3 cm | 2 gram |
10. hafta | 3.1 cm | 4 gram |
11. hafta | 4.1 cm | 7 gram |
12. hafta | 5.4 cm | 14 gram |
13. hafta | 7.4 cm | 23 gram |
14. hafta | 8.7 cm | 43 gram |
15. hafta | 10.1 cm | 70 gram |
16. hafta | 11.6 cm | 100 gram |
17. hafta | 13 cm | 140 gram |
18. hafta | 14.2 cm | 190 gram |
19. hafta | 15.3 cm | 240 gram |
20. hafta | 16.4 cm | 300 gram |
Baştan Topuğa | ||
20. hafta | 25.6 cm | 300 gram |
21. hafta | 26.7 cm | 360 gram |
22. hafta | 27.8 cm | 430 gram |
23. hafta | 28.9 cm | 501 gram |
24. hafta | 30 cm | 600 gram |
25. hafta | 34.6 cm | 660 gram |
26. hafta | 35.6 cm | 760 gram |
27. hafta | 36.6 cm | 875 gram |
28. hafta | 37.6 cm | 1005 gram |
29. hafta | 38.6 cm | 1153 gram |
30. hafta | 39.9 cm | 1319 gram |
31. hafta | 41.1 cm | 1502 gram |
32. hafta | 42.4 cm | 1702 gram |
33. hafta | 43.7 cm | 1918 gram |
34. hafta | 45 cm | 2146 gram |
35. hafta | 46.2 cm | 2383 gram |
36. hafta | 47.4 cm | 2622 gram |
37. hafta | 48.6 cm | 2859 gram |
38. hafta | 49.8 cm | 3083 gram |
39. hafta | 50.7 cm | 3288 gram |
40. hafta | 51.2 cm | 3462 gram |
41. hafta | 51.7 cm | 3597 gram |
Hamileliğin ilk haftalarında bebeğin kilo alımı minimumdur, tipik olarak 1-2 gram civarındadır. Ancak gebelik ilerledikçe bebeğin kilo alımı hızlanarak haftada yarım kiloya ulaşır. Doğum tarihi yaklaştıkça bebeğin kilo alma hızı daha da artar. Bebeğin sağlıklı ve yeterli bir şekilde kilo almasını sağlamak için annenin tutarlı ve besleyici bir diyet sürdürmesi ve yeterli uyumaya öncelik vermesi gerekir. Bu yönergelere bağlı kalarak, bebek doğuma kadar hamilelik boyunca sorunsuz ve tutarlı bir şekilde kilo alabilecektir. 4 ila 10 haftalık aşamada bebeğin ağırlığı gözlemlenebilir ve ölçülebilir. Anneler, zamanla kilo alan bebeklerinin büyümesini ve gelişmesini hevesle beklerler.
Hamileliğin 4. haftasında bebek ancak küçücük bir haşhaş tanesi kadardır. Beşinci haftada bebek susam tanesi kadar büyümüştür. Altı haftalık bebek, küçük bir mercimek tanesi büyüklüğünde olacak kadar kilo almıştır. Bu hızlı gelişim, bebeğin bir yaban mersini boyutuna geldiği yedinci haftaya kadar devam eder. Sekizinci haftada bebek fasulye büyüklüğündedir, ancak dokuzuncu haftada bir üzüm kadar ağır olacak şekilde büyümüştür.
Hamileliğin her aşamasında anneler, bebeklerinin büyüyüp gelişmesini izlerken heyecan ve beklenti yaşarlar. 11. hafta başladığında bebeğin büyüme hızı artacak ve 10 haftalık gelişimin sonu işaretlenecektir. Bu aşamadaki büyüme hızı, bebeğin ağırlığıyla bağlantılıdır ve ağırlıktaki artış, gelişimdeki artışla doğrudan ilişkilidir. 11. haftadan itibaren bebeğin kilosu, sürekli büyüme ve gelişmesinde çok önemli bir rol oynayacaktır. Haftalar ilerledikçe, büyüyen bir fetüsün boyutu çeşitli meyve ve sebzelerle karşılaştırılabilir. On birinci haftaya gelindiğinde küçük bir incir büyüklüğünde büyümüştür. Sadece bir hafta sonra, on iki haftada, bunu çoktan aştı ve yeşil bir limon kadar büyük oldu. On üçüncü haftaya gelindiğinde, fetüs bezelye büyüklüğünde büyümüştür. On dört haftada bir limon büyüklüğünde olmuştur.
On beşinci hafta yaklaşırken cenin elma büyüklüğünde büyümüştür. Bebek nihayet on altıncı haftada bir avokado büyüklüğüne ulaşır. Gebelik 17. haftaya ilerlerken bebek bir turp kadar büyümüştür ve yaklaşık olarak aynı kilodadır.
Hamilelik boyunca bebeğin ağırlığı önemli ölçüde artar. 18. haftada bebek yaklaşık 150 gramdır ama bu 20. haftada 260 grama, 21. haftada ise 300 grama çıkar. Oradan ağırlık istikrarlı bir şekilde artarak 28 haftada 1100 grama ve 30 haftada 1400 grama ulaşır. Bebek miadına yaklaşırken ağırlığı artmaya devam eder ve 40. haftada 3500 grama ulaşır. Her bebeğin ağırlığının değişebileceğini ve cinsiyetlerine bağlı olduğunu belirtmekte fayda var. Bununla birlikte, fetüsün hızla geliştiği ve her geçen hafta daha güçlü ve sağlıklı hale geldiği açıktır.
Bir bebeğin rahimdeki ağırlığına ilişkin tahminler, ultrason yoluyla elde edilen çeşitli fetal biyometrik ölçümleri içeren formüller kullanılarak yapılır. Ağırlık tahminlerinde en sık kullanılan parametreler, fetüsün şakak kemikleri arasındaki mesafeyi ölçen bipariyetal çap (BPD) ve fetüsün karın çevresini ölçen karın çevresidir (AC). Ultrasonografi gebelikte bebeğin boyunu belirlemek için 20. haftaya kadar baştan aşağı olan mesafeyi ölçer ve daha sonra özel bir formülle femur kemiği uzunluğu (FL) kullanılarak baştan topuğa olan mesafe hesaplanır.
Bir bebeğin boyunu tahmin etmede kullanılan en önemli faktörlerden biri FL değeridir. Bu değer femur veya uyluk kemiğinin boyutuna göre belirlenir ve 7 ile çarpılarak bebeğin boyu tahmin edilebilir. FL, 10 günlük bir sapma olasılığı ile 26. haftadan sonraki gebelik haftasının güvenilir bir göstergesi olarak kabul edilir. FL'nin alt ve üst sınırları bebeğin gebelik yaşına göre değişir. Örneğin 14. haftada alt sınır 14 mm, üst sınır 19 mm'dir. 26. haftada alt sınır 44 mm, üst sınır 53 mm'dir. Son haftada alt sınır 68 mm, üst sınır 78 mm'dir. Bu nedenle, büyümekte olan bir bebeğin boyunu tahmin etmede FL değerini anlamak çok önemlidir.
Aylık kontrolleriniz sırasında, doktorunuzdan ultrason sonucunuzu talep etme seçeneğiniz vardır. FL (uyluk kemiği uzunluğu) ile belirtilen belirli bir ölçümü hesaplamak istiyorsanız, devam etmeden önce bebeğin en az 24. gebelik haftasına ulaşmasını beklemeniz önerilir. Bu ölçümü 7 ile çarparak, doğmamış çocuğunuzun gelişimi ve büyümesi hakkında değerli bilgiler edinebilirsiniz.
Ultrason sonuçlarında bebeğinizin boyunu FL değerini 7 ile çarparak öğrenebilirsiniz.
Anne karnındaki bebeğin boyunun uzaması her ne kadar zamanla yavaşlasa da hamileliğin sonlarına kadar devam eder.
Gelişimin ilk haftalarında, bebeğin ağırlığı yaklaşık 1-2 gramlık hafif bir artışa uğrar. Bununla birlikte, haftalar ilerledikçe, bebeğin ağırlığı haftada etkileyici bir şekilde yarım kiloya çıkacaktır. Doğum tarihi yaklaştıkça bebeğin kilo alımı daha da hızlanacaktır.