9 aylık hamilelik sürecinizin ardından bir tanecik bebeğiniz dünyaya geldi. Bebeğinizi kucağınıza aldığınızdan itibaren sağlıklı gelişim göstermesi için bebeğinizin bakımını dikkatle ve özenle sağlamanız çok önemlidir. Bakım süreci içerisinde bebeğinizin göbek bağı bakımını da aksatmamanız gerekir. Biricik bebeğiniz dünyaya geldikten sonra ilk birkaç hafta içerisinde göbek bağı bakımını sağlamanız potansiyel enfeksiyonları önlemek adına oldukça önemlidir. Bebeğiniz doğduktan hemen sonra doktorunuz, bebeğinizin karnında küçük bir parça kalacak şekilde göbek bağını keser. Ardından 5 ila 15 gün içerisinde de kalan parça kuruduktan sonra göbek bağı düşmesi gerçekleşir. Bu 10 günlük süreç içerisinde bebeklerde göbek bağı bakımı altında bebeğinizin göbek bağı temizliğini ve bakımını usulüne uygun şekilde yerine getirmeniz gerekir.
Bu yazımızda bebeklerin göbek bağı bakımı inceliklerinin neler olduğunu keşfedip ardından göbek kordonu nedir ve göbek bağı ne işe yarar gibi soruların cevabına erişerek bebeklerin göbek bağı hakkında fikir sahibi olabileceksiniz.
Bebeklerde göbek kordonu hamilelik sürecinizde bebeğinizle sizin aranızdaki hayat bağı olarak adlandırılır. Bu kordon bebeğinizin oksijen almasına ve beslenmesine yardımcı olur. Ek olarak göbek kordonu dışkı ve ürenin de atılmasında görev almaktadır. Göbek kordonu süngerimsi bir görünüme sahip, esnek, tüp benzeri bir yapıdadır. Kordonu jöle benzeri bir madde çevreler. Göbek kordonu bebeğinizi plasentaya bağlar ve iki atardamar ile bir toplardamar içerir. Bebeğiniz dünyaya geldikten sonra artık göbek kordonuna ihtiyaç duyulmaz. Bu nedenle doktorunuz göbek kordonunu bebeğinizin göbek deliğinden 3 ila 4 cm yukarısından klempleyerek keser ve güdük (umbilikus) adı verilen kısa bir parçasını bebeğinizin göbek deliğine bağlı bırakır. 1 ila 2 hafta arasında güdük kurur ve düşer. Güdük kurudukça küçülür ve düşmeden önce rengi sarımsı yeşilden kahverengiye ve siyaha döner. Göbek kordonunda hiçbir sinir bulunmadığından bebeğiniz, kordon kesilirken acı hissetmeyecektir.
Bebeğinizin göbek kordonu güdüğü yaklaşık 5 ila 15 gün boyunca bağlı kalır. Bu süre içinde kordon kurur, büzülür ve kararır. Bu süreçte göbek kordonu rengi sarımsı yeşilden kahverengiye ardından siyaha döner. Bazı durumlarda, özellikle de düşmeden önceki birkaç gün içinde, kordon güdüğü biraz sızdırabilir. Bu durumların hepsi normaldir ve endişelenmenize gerek yoktur.
Kordon güdüğünü, kolayca çekilip çıkacak gibi gözükse bile, asla kendiniz çekip çıkarmayın! Çünkü bu iyileşme süresini geciktirebilir ve yara izine neden olabilir. Güdüğün kendi kendine kuruyup düşmesi gerekir.
Güdük düştüğünde, bazen güdük bölgesinde biraz kanama olabilir. Kanama görmeniz normal bir durum olup tıbbi tedaviye ihtiyaç duyulmaz. Yani endişelenmenize gerek yoktur.
Bebeğiniz doğduktan sonra, hastanede kaldığınız süre boyunca göbek kordonunun bakımı için gerekli adımları atmanız gerekecektir. Bebeklerde göbek deliği iltihabını önlemek için kordon güdüğünü temiz ve kuru tutmak önemlidir. Yeni doğan bebeğinizin göbek kordonunun bakımının temel prensibi kordon güdüğünün kendi halinde kurumasını sağlamaktır. Kordon güdüğünü kurutmak için alkol gibi topikal maddeler uygulamayın.
Bebeğinizin altını bezlerken, kordonun kuruması için bezin ön kısmını kordonun altına ve bebeğinizin karnına doğru katladığınızdan emin olun. Bazı yenidoğan bezlerinde özel bir kesik kordon alanı bulunur. Bu, göbek bölgesinin hava almasını sağlar ve enfeksiyon riskini azaltır.
Bebeğinizi yıkarken sünger veya temiz bir bez kullanabilirsiniz. Bebeğinizi havluya sarıp vücudunun her yerini sünger ya da bezle yıkayabilirsiniz. Ancak kordon güdüğü düşene kadar bebeğinizi yıkamayanız. Ara sıra kordon güdüğünü süngerle ya da bezle silip kurumaya bırakabilirsiniz. Bunu yapmanız enfeksiyon ya da iltihap kapma riskini ya da güdüğün düşme süresini arttırmaz.
Kordon güdüğünün düşme süresini kısaltmak adına herhangi bir girişimde bulunmayınız. Kordon güdüğü, son aşamalarında ince bir iplikte asılıyormuş gibi durabilir. Ancak güdüğe müdahale etmeniz bebeğinizde gereksiz kanamaya ve karın bölgesinde yaraya yol açabilmektedir.
Enfeksiyon veya iltihap belirtilerine dikkat etmeniz önemlidir. Bu belirtiler arasında kızarıklık ve şişlik yer alır. Bazı durumlarda sıvı akıntısı, kötü koku veya kanama olabilir. Bir enfeksiyondan şüpheleniyorsanız hemen doktorunuza baş vurmalısınız.
Bebeğinizin kordon güdüğünün kuru kaldığından emin olmalısınız. Nemli kalan kordon güdüğü bakteri üremesine ve enfeksiyona yol açabilir. Bu nedenle bebeğinizi yıkarken güdüğe su gelmemesine özen göstermelisiniz. Bebeğinizi yumuşak bir süngerle yıkadıktan sonra da güdüğü iyice kurulamalısınız.
Kordon güdüğüne baskı yapacak herhangi bir şeyden kaçınmalısınız. Bebeğinizin bezinin, kıyafetlerinin veya battaniyesinin güdüğe temas etmemesi sağlanmalıdır. Kordon güdüğünün havayla temas etmesi düşme sürecini hızlandırır.
Kordon güdüğüne alkol, merhem, pudra veya başka bir madde sürmemelisiniz. Bu maddeler güdüğün kurumasını geciktirebilir veya tahrişe neden olabilir. Kordon güdüğünü temizlemek için sadece temiz bir pamuklu bez kullanabilirsiniz.
Kordon güdüğünün renginin değişmesi normaldir. Güdük kurudukça siyaha döner ve kendiliğinden düşer. Bu süreç ortalama 5-15 gün sürer. Eğer bebeğinizin kordon güdüğü 15 günden uzun sürede düşmezse doktorunuza başvurunuz.
Bebeğinizin göbek bağı güdüğü düştükten sonra da bakımına devam etmelisiniz. Bebeğinizin göbek deliği hafifçe kanayabilir veya kabuklanabilir. Bu durumda da göbek deliğini temiz ve kuru tutmalısınız. Eğer göbek deliğinde şişlik, kızarıklık, akıntı veya kötü koku varsa doktorunuza başvurmanız gerekir.
Bebeğinizin kordon güdüğünün bakımını düzgün bir şekilde yapmadığınızda hem göbek deliğinde hem de kordonda iltihap ya da enfeksiyonlar meydana gelebilir. Enfeksiyon belirtileri arasında ilk olarak güdüğün sızdırması vardır. Güdük, kötü kokan berrak ila sarı bir sıvı (irin) sızdırır. Bebeğinizin güdük etrafındaki deri kırmızı renge döner veya şişer. Bebeğinizin ateşi 38℃ veya üzerine çıkar ve bebeğiniz aşırı bitkin ve uyuşuk görünür. Ek olarak bebeğinizin kas tonusu zayıflar.
Bebeğinizde bu gibi belirtiler gözlemlemeniz durumunda vakit kaybetmeden doktorunuza başvurunuz.
Bebeğinizin göbek bağı düştüğünde, bazen cildinde az miktarda doku kalır. Bu, göbek deliğinde bulunan pembe ve kırmızı bir yara dokusu yumrusu olarak görünür. “Granülom”, genellikle bir hafta sonra kaybolan sarı veya berrak bir sıvı sızdırabilir. “Granülom” bir haftadan daha uzun süre kalırsa, doktorunuza görünmenizde fayda vardır.
Göbek fıtığı, çocuğunuzun göbek deliğinin altında dışa dönük bir görünüm veren küçük bir şişlik veya çıkıntıdır. Bu, bebeğinizin bağırsaklarının bir kısmı karın duvarının açıklığına sıkıştığında meydana gelir. Göbek fıtıkları bebeğinizde ağrıya sebep olmaz. Bir fıtık normalde 18 ay içinde kendiliğinden iyileşir. Bebeğiniz beş yaşına geldiğinde fıtık kendiliğinden iyileşmezse, doktorunuzun bebeğinizin karın duvarının o kısmını cerrahi olarak onarması gerekebilir.
Göbek deliği enfeksiyonu, çocuğunuzun göbek kordonunun düşmesinden sonra göbek deliğinde veya çevresinde bakteriyel bir iltihaplanma durumudur. Bu enfeksiyon, göbek kordonunun doğum sırasında mikrop kapması, göbek bölgesinin yeterince temizlenmemesi veya göbek kordonunun çok geç düşmesi gibi nedenlerle oluşabilir. Göbek deliği enfeksiyonu, çocuğunuzun sağlığı için tehlikeli olabileceğinden, belirtilerini fark etmek ve tedavi etmek önemlidir. Bu belirtiler arasında göbek deliğinden kanlı, sarı veya yeşil renkli akıntı gelmesi, göbek deliğinin kötü kokması, göbek deliği veya çevresinde kızarıklık, şişlik, sıcaklık veya ağrı olması ve çocuğunuzun ateşlenmesi, halsizlik ve iştahsızlık yer alır.
Göbek bağı ne zaman düşer sorusunun net bir cevabı yoktur. Genellikle doğumdan sonraki 5-20 gün arasında düşer. Ancak bazı bebeklerde daha erken veya daha geç düşebilir. Bu süre içinde kordon kurur, büzülür ve kararır. Bu süreçte göbek kordonu rengi sarımsı yeşilden kahverengiye ardından siyaha döner.
Göbek bağının düşmesi, doğum sonrası süreçte gerçekleşen bir olaydır. Genellikle göbek bağı doğumdan sonra 1 ila 2 hafta içinde düşer. Ancak her bebek farklıdır ve düşme süresi bireysel olarak değişebilir. Göbek bağının düşmesi, bağın kuruması ve plasentanın tamamen ayrılması sonucunda gerçekleşir.
Bebeklerin göbek kordonu, genellikle yaklaşık 5 ila 15 gün boyunca bağlı kaldıktan sonra düşer. Bu zaman aralığında kordon, kurur, kısalır ve sertleşir. Bu süreç boyunca göbek kordonunun rengi başlangıçta sarımsı yeşilden kahverengiye dönüşür ve sonunda siyah bir renge ulaşır.
Göbek bağı düşerken genellikle bebeklerde ağrı olmaz. Ancak bazı durumlarda göbek bağı enfekte olabilir veya fıtıklaşabilir. Bu durumlarda bebeklerde ağrı, huzursuzluk, ağlama veya iştahsızlık gibi belirtiler görülebilir. Eğer bebeğinizin göbek bağında şişlik, kızarıklık, akıntı, kanama veya kötü koku varsa veya göbek bağı 15 günden uzun sürede düşmezse doktora başvurmanız gerekir.