Bir annenin kan grubunun bebeğininkiyle eşlememesi durumunda kan uyuşmazlığı olarak bilinen bir durum ortaya çıkabilir. Bu, annenin kan hücrelerinin hamilelik devam ederken plasentadan geçme veya fetüse ulaşma kabiliyetine sahip olması durumunda ortaya çıkar. Annenin kendisi herhangi bir zararlı etki yaşamasa da bebek üzerindeki etkileri önemli olabilir. Yenidoğanda anemi oluşmasına veya sarılık gibi hastalıkların ortaya çıkmasına neden olabilir.
RhoGAM iğnesi olarak da bilinen kan uyuşmazlığı iğnesi, potansiyel riskleri azaltma amacına hizmet eder. Spesifik olarak, annenin kan grubu negatif olduğunda, bebeği kan hastalıklarına yakalanmaktan korumak için bu enjeksiyon zorunlu hale gelir. Tıp uzmanları, Rh immün globulin ilacını uygulayarak olası uyumsuzluk sorunlarının etkili bir şekilde ele alınmasını sağlar.
Kırmızı kan hücrelerinin yüzeyinde bulunan bir protein olan Rh faktörü, bu hücrelerin şeklini ve esnekliğini korumada hayati bir rol oynar. Ebeveynlerimizden miras alınır ve bir bireyin Rh pozitif mi yoksa Rh negatif mi olduğunu belirler. Anne kanının Rh negatif, bebeğin kanının Rh pozitif olduğu durumlarda kan uyuşmazlığı ortaya çıkar. Annenin bağışıklık sistemi, bebeğin kanındaki Rh proteinini yabancı olarak tanır ve buna karşı antikorlar üreterek yanıt verir, esasen bir savunma tepkisi oluşturur. Bu bağışıklık tepkisinin gelişmesi zaman alır ve tipik olarak ilk hamilelik sırasında bir endişe kaynağı değildir. Ancak sonraki gebeliklerde bu kan uyuşmazlığı bebek için ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu nedenle, gelecekteki gebeliklerde olası sorunları önlemek için bu konunun ele alınması ve izlenmesi önemlidir.
Kan uyuşmazlığının tedavisi en etkili şekilde kan uyuşmazlığı iğnesi olarak bilinen bir yöntemle yapılır. Anti-immünoglobulin olarak adlandırılan bu enjeksiyonun, bebeğin kan grubu Rh negatif ise bebek doğduktan sonra ikinci doz enjeksiyona gerek yoktur. Ancak bebeğin kan grubu Rh-pozitif ise doğumdan sonraki 72 saat içinde ikinci doz enjeksiyon yapılır. Bu Rh immünoglobulin enjeksiyonunun amacı, annenin bağışıklık sisteminin bebeğin vücudunda potansiyel olarak ciddi komplikasyonlara yol açabilecek veya gelecekteki gebeliklerde bebeğin sağlığı için risk oluşturabilecek antikorlar üretmesini engellemektir. Özünde, bir aşı şekli olarak işlev görür. Ek olarak, hamileliğiniz sırasında veya amniyosentez tarama testi sırasında herhangi bir kanama yaşadıysanız, kanınız doğmamış bebeğinizin kanıyla temas etmiş olabilir. Bu gibi durumlarda, bir doktor gözetiminde immünoglobulin enjeksiyonu yaptırabilirsiniz. Ayrıca Rh-negatif kadınların, başarısız doğum eylemi veya herhangi bir gebelik müdahalesi geçirdikten sonra immünoglobulin düzeylerinin ölçülmesi sağlıkları için çok önemlidir.
Dikkate alınması gereken önemli bir faktör, Rh uyuşmazlığının tipik olarak ilk hamilelik sırasında bir endişe oluşturmamasıdır. Bununla birlikte, sıklıkla ortaya çıkan soru, gebeliklerde kan uyuşmazlığı iğnesi ne zaman yapılır olmaktadır. Bu iğnenin ikinci hamilelikten itibaren vurulduğunu belirtmekte fayda var. Sonuç olarak, ikinci hamilelik sırasında kan uyuşmazlığı enjeksiyonunun zamanlamasının belirlenmesi çok önemlidir.
Anne ile bebeği arasında kan uyuşmazlığı olduğu durumlarda her gebeliğin 28. haftasında iğne yapılması önerilir. Bazıları bu enjeksiyonun 28. hafta yerine 30. haftada yapılıp yapılamayacağına doktorunuz karar verebilir. Standart uygulama 28.haftada yapılması iken, 28. ve 34. haftalar arasında enjeksiyonu yaptırmak da olasıdır. Bununla birlikte, enjeksiyonu geciktirmenin ideal olmayabileceğini unutmamak önemlidir, bu nedenle bu kararı verirken dikkatli olunmalıdır.
Kan uyuşmazlığı testi, anne adayının hamile olduğunun farkına varır varmaz veya 10. haftada alınan kan örneği ile yapılır. Test Rh faktöründe bir uyumsuzluk gösterirse, anneye gebeliğin 28. haftasında ve ayrıca doğumdan sonraki 3 gün içinde anti-D immünoglobulin adı verilen bir enjeksiyon yapılır.
Kan uyuşmazlığı iğnesi kalçaya veya kola uygulanır ve hamile annenin bağışıklık sistemini, fetüsteki Rh tutarsızlığını tanımaktan, buna karşı koymak için antikorlar üretmekten etkili bir şekilde alıkoyar. Bu tıbbi müdahale, bebeğe potansiyel olarak zarar verebilecek herhangi bir bağışıklık tepkisini engellemeye yarar.
Kan uyuşmazlığı iğnesi yapılmadan önce herhangi bir hazırlık yapmanıza gerek yoktur. Bu nedenle, kan uyuşmazlığı iğnesi yapılırken aç veya tok olmanız önemli değildir.
Gebelik döneminde, kan uyuşmazlığı enjeksiyonu, kalça veya koldan kas içine uygulanabilir veya doğrudan bir damara infüze edilebilir.
Test sonuçlarına göre gebeliğin 28. haftasından itibaren kan uyuşmazlığı enjeksiyonu olan Rh immunoglobulin uygulanması önerilir. Bu testler, gebenin rutin kontroller için düzenli olarak gittiği sağlık kuruluşunda yaptırılabilir.
Kan uyuşmazlığını önlemek için kullanılan Anti-D immünoglobulin enjeksiyonunun uygulanması, enjeksiyonun kalçaya veya kola uygulanmasını içerir. Uygulamayı takiben kişiler, enjeksiyonun uygulandığı bölgede kızarıklık, ağrı, sertlik, şişme ve kaşıntı gibi semptomlar yaşayabilir.
Kan uyuşmazlığı iğnesi yan etkileri arasında, mide bulantısı, kusma, döküntü ve nefes darlığı bulunmaktadır. Bu belirtilerden herhangi biri ortaya çıkarsa, derhal en yakın sağlık kuruluşuna tıbbi yardım almanız ve onları durumunuz hakkında bilgilendirmeniz çok önemlidir.
Kan uyuşmazlığı iğnesi yapılmazsa bebeğiniz için bazı komplikasyonlara neden olabilir. Bu komplikasyonlar, fototerapi ihtiyacını, sarılığı iyileştirmeyi amaçlayan bir tedaviyi ve ayrıca doğumdan kısa bir süre sonra yetersiz kanı değiştirmek için transfüzyon gerekliliğini içerebilir.
Uzmanlara göre bu durumda bebeğin dokuları yeterli oksijen almazsa kalp bu durumu düzeltmek için ekstra çaba sarf edeceğinden kalp yetmezliğine neden olabilir. Ek olarak, kan hücrelerinin yok edilmesi, kan dolaşımındaki bilirubin seviyelerinde yükselmeye neden olur ve bu da potansiyel olarak beyin hasarına neden olabilir. Daha basit bir ifadeyle, bebeğin felç geçirme, zeka geriliği ve hatta ölüm olasılığı vardır.
Kan uyuşmazlığı iğnelerinin maliyeti üretici firmaya göre farklılık gösterebilmektedir. Bu amaçla Thogam, Immunorho, Winrho ve Rhogam gibi çeşitli ilaçlar kullanılmaktadır. 2023 yılında iğne ile uygulanan bu ilaçların fiyat aralığı 156 TL'den başlamaktadır. Bunlar arasında en pahalı seçenek 1.200 TL ile Rhogam. Bununla birlikte, ilacın seçimi ile ilgili nihai kararın yalnızca doktora ait olduğunu belirtmek çok önemlidir.
Aşağıdaki tabloda kan uyuşmazlığı iğnesi güncel fiyatlar yer almaktadır.
TARİH | THOGAM FİYATI | IMMUNORHO FİYAT 2023 | WİNRHO FİYATI 2023 | RHOGAM FİYATI |
Ocak | 211 TL - 240 TL | 165 TL - 185 TL | 156 TL - 175 TL | 200 TL - 250 TL |
Şubat | 211 TL - 240 TL | 165 TL - 185 TL | 156 TL - 175 TL | 200 TL - 250 TL |
Mart | 211 TL - 240 TL | 165 TL - 185 TL | 156 TL - 175 TL | 200 TL - 250 TL |
Nisan | 211 TL - 240 TL | 165 TL - 185 TL | 156 TL - 175 TL | 200 TL - 250 TL |
Mayıs | 211 TL - 250 TL | 175 TL - 195 TL | 166 TL - 185 TL | 210 TL - 260 TL |
Haziran | 211 TL - 250 TL | 175 TL - 195 TL | 166 TL - 185 TL | 210 TL - 260 TL |
Temmuz | 211 TL - 250 TL | 175 TL - 195 TL | 166 TL - 185 TL | 210 TL - 260 TL |
Ağustos | 211 TL - 250 TL | 175 TL - 195 TL | 166 TL - 185 TL | 210 TL - 260 TL |
Eylül | 230 TL - 260 TL | 180 TL - 200 TL | 176 TL - 200 TL | 220 TL - 270 TL |
Ekim | 230 TL - 260 TL | 180 TL - 200 TL | 176 TL - 200 TL | 220 TL - 270 TL |
Kasım | 230 TL - 260 TL | 180 TL - 200 TL | 176 TL - 200 TL | 220 TL - 270 TL |
Aralık | 230 TL - 260 TL | 180 TL - 200 TL | 176 TL - 200 TL | 220 TL - 270 TL |
Kan uyuşmazlığı iğnesi gebeliğin 28. ve 34. haftaları arasında vurulur.
Kan uyuşmazlığı iğnesi geç yapılırsa gebeliğin ilerleyen dönemlerinde sıkıntılara yol açabilir.
Hayır. Kan uyuşmazlığı iğnesi gebeliğin 28. ve 34. haftaları arasında yapılır.
Kan uyuşmazlığı iğnesinin 28. haftada yapılmasının sebebi, anne adayına indirek coombs denilen bir kan testinin 28. haftada yapılmasıdır.