Şeker üretimi sırasında ortaya çıkan bir yan ürün olan pekmez, geçmişten beri kültürümüzde aldığı yer dolayısıyla faydalarını çokça duyduğumuz bir besin. Pekmez, diğer tatlandırıcılardan daha fazla vitamin ve mineral içermesine rağmen hala yüksek miktarda şeker içerir. İyi bir enerji kaynağıdır ve demir, fosfor, çinko, magnezyum gibi mineraller bakımından oldukça zengindir. Dut, keçiboynuzu ve üzümden yapılan çeşitleri mevcuttur. Zengin içeriği, annelerimizin şifa olarak adlandırması ve sıvı formu sayesinde bebeklere pekmez sıklıkla veriliyor. Peki, bebeklerin beslenmesinde pekmezin rolü ne? Bebeklere pekmez vermek ne kadar doğru? ve Bebekler ne kadar pekmez tüketmeli? Bu yazımızda tüm sorularınızı yanıtladık. Hazırsanız başlayalım!
Pekmez, meyvelerin kaynatılması veya konsantre edilmesi yoluyla yapılan, tatlı ve koyu renkli bir çeşit şuruptur. Türkiye ve Orta Doğu gibi bölgelerde yaygın olarak tüketilen pekmez, farklı şekillerde üretilir. Pekmezin ana malzemeleri üzüm, hurma, keçiboynuzu, elma veya nar gibi herhangi bir meyve olabilir. Pekmez oldukça besleyici ve sağlıklı bir gıdadır ve içeriğinde doğal vitaminler, mineraller hatta antioksidanlar bulundurur.
Bebekler, ilk altı ay yalnızca anne sütüyle beslenmelidir. Altıncı aydan sonra ise yeterli vitamin ve mineral alımını sağlayabilmeleri için farklı besinler beslenme düzenlerine eklenmelidir. Bu süreç sıklıkla duyduğumuz “ek gıdaya geçiş dönemi”dir. Bu dönemde bebekler, pek çok besinle tanışır ve pekmez de bunlardan en tatlılarından birisidir.
Pekmezler, farklı meyve çeşitlerinden yapılırlar. Meyvelerin sahip olduğu doğal şeker bileşenlerini içerdikleri için pekmez çeşitleri bebekler için uygun birer karbonhidrat kaynağıdır. Peki, bebekler hangi pekmez çeşitlerini tüketebilir? Uzmanlara göre bebekler, 6. aydan sonra ve yeterli miktarda olmak şartıyla pekmezin her çeşidini yiyebilir.
Keçiboynuzu, zengin besin içeriği ve yüksek antioksidan içeriği ile bağışıklık sisteminin güçlenmesi için yüksek öneme sahiptir. Aynı zamanda lif oranı yüksektir. Kafeinsiz ve glutensiz bir besindir. Ek olarak yağ ve şeker oranı düşüktür. Keçiboynuzunun barındırdığı bunca fayda sayesinde pekmezi de bebekler için iyi bir besin niteliği taşır. Keçiboynuzu pekmezi; kan yapması, sindirim sistemi hastalıklarına şifa olması, astım ve bronşite iyi gelmesi, öksürüğü kesmesi, hasar görmüş hücreleri yenilemesi ile bilinir. Yüksek kalsiyum içeriği ile bebek sahibi aileler tarafından fazlasıyla tercih edilir. Bebeğiniz altıncı ayını geçtikten ve doktorunuz ek gıdaya geçişe izin verdikten sonra bebeğiniz keçiboynuzu pekmezi tüketmeye başlayabilir.
Dut pekmezi, boğaz ve ağız yaralarına iyi gelmesi, bebeklerde pamukçuk tedavisinde kullanılması, üst solunum yolları hastalıklarına karşı koruması, sindirim sistemi rahatsızlıklarına iyi gelmesi gibi saymakla bitmeyen faydaları ile bebekler için iyi bir tercihtir. Beyaz dut veya karadut ile yapılabilir. Kolesterolün dengelenmesine yardımcı olur. Karaciğerin ve böbreklerin sağlığını korumaya destek olur. Diğer pekmezler gibi demir ve antioksidan bakımından yüksek olduğu için kansızlık sorununa iyi gelir, hastalıklardan korur. Saymakla bitmeyen faydalarıyla bebekler için dut pekmezi, altıncı aydan sonra gelen ek gıdaya geçiş döneminden itibaren iyi bir besin kaynağıdır.
Üzüm pekmezi; rafine şekerden yapılmaması, direkt olarak doğal üzüm suyundan elde edilmesi sayesinde bazı vitamin ve mineraller bakımından oldukça iyi değerlere sahiptir. Bu sayede, bebeklerin beslenmesi için iyi bir alternatif oluşturur. Üzüm pekmezi, doğal bir tatlandırıcıdır. Rafine şeker yerine tatlı bir lezzet sağlamak amacı ile kullanıldığında hem rafine şekerin zararları engellenmiş hem de üzüm pekmezinin saymakla bitmeyen faydalarından yararlanılmış olur. Yüksek demir içeriği ile üzüm pekmezi, bebeklerin sağlıklı gelişimine ve vücut fonksiyonlarına destekte bulunur. Bu pekmez, doğrudan üzüm suyundan yapıldığı için antioksidanlar açısından zengindir. Antioksidanlar, vücuttaki zararlı radikallerle savaşarak hücrelere zarar gelmesini engeller. Böylelikle bebeklerin savunma sistemi güçlenmiş olur. Üzüm pekmezi, kabızla mücadele için iyi bir alternatiftir çünkü doğal bir lif kaynağıdır.
Öncelikle, 6. ayını doldurmamış bebeklere pekmez veya anne sütü dışında herhangi bir besin verilmemelidir. Pekmez, ancak altıncı aydan sonra ek gıdaya geçişle birlikte bebeklere yedirilebilir. Bebeğe pekmez verilmeden önce pekmezin organik olduğundan mutlaka emin olunmalıdır. Pekmezin içeriğinde herhangi bir katkı maddesi ve mümkünse rafine şeker, glikoz şurubu gibi madde bulunmamalıdır. Bebeklerin sindirim sistemi yeni gelişmekte olduğundan bebekler, doğal içeriğe sahip olmayan ürünleri sindirmekte zorlanırlar. Pekmez hem yetişkinler hem de bebekler tüketirken asla başta yoğurt olmak süt ürünleri ile karıştırılmamalıdır çünkü kalsiyum içeriği yüksek olan bir besin ile demir içeriği yüksek olan bir besin birlikte tüketildiğinde birbirlerinin etkilerini gösterme süresini yavaşlatırlar. Emilimde %50 ile %60 arasında bir kayıp gerçekleşir.
Altıncı aydan sonra ek gıdaya geçiş dönemi ile beraber pekmez tüketilmeye 1 tatlı kaşığı ile başlanabilir. İlerleyen aylarda bebeğin büyümesi ile günde 2-3 tatlı kaşığına çıkılabilir. Ancak burada dikkat edilmesi gereken nokta, bebekler için pekmez tüketiminin kontrolsüzce yapılmamasıdır çünkü pekmez besin içeriği yüksek bir gıdadır ve gereğinden fazla tüketilmesi halinde zararlıdır. Bebeğinizin diyabeti olması ya da kansızlık yaşaması gibi durumlarda mutlaka doktor ile görüşerek bebeğinize özel olarak ayarlanmış miktarda tüketmesini sağlamalı ya da uzak durmalısınız.
Pekmez; magnezyum, kalsiyum, potasyum, demir, fosfor, sodyum gibi mineraller bakımından zengin bir besidir. Düşük miktarda yağ ve yüksek oranda lif içerir. Bunun yanı sıra bol miktarda karbonhidrat ve şeker içeriği ile enerji sağlar. Bebeklerin gün içerisinde ihtiyacı olan enerjiyi sağlamak için iyi bir alternatiftir. Pekmez, bebeklerin iyi bir görme yeteneğine sahip olabilmesi için faydalı olan demir açısından zengindir. Demir, aynı zamanda bilişsel yeteneklerin gelişmesinde de rol oynar. Bebeklerin güçlü kemiklere sahip olması için ihtiyaçları olan kalsiyum ve magnezyum mineralleri pekmezde bolca mevcuttur. Pekmez tüketimi ile bebeklerin hem kemik gelişimi hızlanır hem de kemikleri hastalıklardan korunur. Bunun yanında pekmez, bağışıklık sisteminin güçlenmesinde de kritik bir rol oynar. Pekmezde yüksek miktarda bulunan magnezyum, hastalıklara karşı güçlü bir bağışıklık sistemi oluşturmakta rol üstlenir. Bebeklerin bağışıklık sistemi daha tam oluşmadığı için hastalıklara ve toksinlere karşı risk altındadırlar. Pekmezdeki antioksidanlar, bebekleri toksinlere hatta kansere karşı korur. Son olarak pekmez içeriğinde bulunan çeşitli mineraller ile yaraların ve kesiklerin iyileşmesini sağlar.
Bebeklere pekmez verirken dikkat edilmesi gereken nokta pekmezin içeriğinin organik olması, katkı maddeleri ve rafine şeker, glikoz şurubu gibi eklentiler içermemesidir. Ayrıca pekmezin tüketim miktarı da besin içeriği yüksek olduğu için oldukça önemlidir. Bu noktada en doğrusu doktorla görüşmek olsa da günde 1 tatlı kaşığı tüketmek yeterli olacaktır. Son olarak pekmez, süt ürünleri ile birlikte tüketilmemelidir çünkü bu pekmezden faydalanılmasını engeller.
Bebek yerken zorlanmıyorsa pekmez bebeğe sade olarak verilebilir ancak eğer yemiyorsa sakın süt ürünleri ile karıştırmayın. Bu noktada en doğru çözüm sıcak su ile karıştırıp biraz soğumasını bekledikten sonra ılık olarak vermek olacaktır.
Bebekler pekmezi ek gıdaya geçiş döneminden sonra önce günde 1 tatlı kaşığı daha sonra ise 2-3 tatlı kaşığını geçmeyecek şekilde tüketmelidir. Ancak bebeğin bir hastalığı veya özel bir durumu varsa mutlaka doktora danışılmalıdır.
Pekmezin üzüm, dut, keçiboynuzu gibi pek çok çeşidi bulunmaktadır. Doğal olduğu ve katkı maddesi içermediği takdirde bu pekmez çeşitlerinden her biri bebeklere yedirilebilir.