Bebeklerde Diş Çıkarma Dönemi

Bebeklerde diş çıkarma dönemi hakkında ebeveynler tarafından merak edilen pek çok soru mevcuttur. Bebeğin yaşama başladığı andan itibaren geçirdiği gelişim aşamalarından önemli birisi olan diş çıkarma dönemi ile ilgili bilgi edinmek, bu süreci hem sizin hem de bebeğiniz için daha rahat geçmesini sağlayacaktır.

Diş çıkarma süreci söz konusu olduğunda, her bebeğin benzersiz olduğunu ve bunu farklı deneyimleyeceğini hatırlamak gerekir. Bununla birlikte, genellikle bebeğinizin ilk dişini yaşamının ilk yılında çıkarmaya başlaması beklenir. Bu yazıda, bebeğinizin diş çıkarma yolculuğunun ilerleyişini ve dişlerinin çıkma sürecinde hangi noktada bulunuyor olduğunu nasıl belirleyeceğinizi anlamak için ihtiyacınız olan tüm bilgileri bir araya getirdik.

Bebeklerde Hangi Diş Ne Zaman Çıkar?

Bazı bebeklerin ilk diş setleriyle doğmaları alışılmadık bir durum değildir. Diş çıkarmanın başlangıcı değişebilir, bazı bebekler bunu 4 aylık olmadan önce yaşarken, diğerlerinde bu süreç bir yaşından sonra başlayabilmektedir. Süreçle ilgili herhangi bir sorunuz veya endişeniz mevcutsa, diş hekimiz veya pediatri uzmanınıza danışmaktan çekinmeyiniz. Bununla birlikte, bebeklerin çoğu tipik olarak 6 aylıkken diş çıkarma sürecine başlar. Genel olarak bebeklerde gözlemlenen aylara göre diş çıkartma süreci şu şekildedir:

4 ila 10 aylık bebeklerin gelişim aşamasında, alt iki ön kesici dişin diş eti bariyerini kıran ilk dişler olması beklenir. Bu süreç sonrasında diğer dişlerin kademeli olarak çıkmaya başlaması yaygın bir durumdur.

11 ila 13 ay arasında, bebeklerin öncelikle üst tarafta bulunan ön kesici dişlerin çıkması öngörülür.  Ardından gelen süre zarfında yan kesici dişler olarak bilinen hem üst hem de alt yan dişlerin yanında bulunan yani ön kesici dişler ve köpek dişleri arasında bulunması gereken kesici dişlerin gelişimi de başlayıp devam edecektir.

14 ila 16 aylar içinde bulunan bebeklerde alt ve üst kesici dişler gelişim aşamalarında ilerlemişse sırada köpek dişlerinin çıkması beklenir. Ancak bu gidişata ters düşecek bir surum olarak köpek dişlerinin gelişimini gözlemlemeye başlamadan önce ilk azı dişin diş eti altında belirginleştiğini ve hatta çıkmaya başladığını görebilirsiniz. Bu durum tamamen normaldir.

17 ila 22 ay arasındaki bebeklerde artık köpek dişlerin de ağız içerisinde yavaş yavaş görünür hale geliyor olması beklenir.

Tipik olarak, bir bebek 23 ayını doldurduğunda olduğunda, ikinci süt azı dişleri hariç tüm dişlerini tamamen çıkartmış olur.

23 ila 33 aylık bebeklerin tüm süt dişlerinin bu süreç içerisinde tamamen yüzeye çıkmış ve bebek tarafından kullanılabilir durumda olması beklenir.

Bebeklerde Diş Çıkarma Belirtileri Nelerdir?

Her bebek gelişim dönemleri ve büyüme aşamalarında farklılıklar gösterir. Diş çıkartma dönemi belirtilerin standartları içerisinde yaygın belirtilere sahip olan bebekler mevcut olsa da kimi bebek yaygın semptomlara sahip olmayabilir. O yüzden bebeğinizi bu dönemde dikkatlice gözlemlemeniz önemlidir. 

Hafif Ateş

Çok yaygın olmamakla birlikte, bebeğinizin diş çıkarma sürecinde ateşlenmesi mümkündür. Ancak bu ateşlenme, normal vücut sıcaklığının birkaç derece üstünü yani en fazla 38 dereceyi kapsar. Bebeğinizin ateşi daha yüksek seviyelerde devam ederse ve 38 derecenin üzerine çıkarsa, bir doktordan tıbbi yardım almanız önerilir. Çünkü bu durumun sebebinin diş çıkartma dönemi olmaması ve ateşin başka bir rahatsızlıktan kaynaklanıyor olması durumu olasıdır.

Huzursuz ve Huysuz Davranışlar

Diş çıkarma aşamasında, bir bebek diş etlerine alttan gelen dişler tarafından uygulanan baskının bir sonucu olarak rahatsızlık ve sinirlilik yaşayabilir. Bu yüzden diş çıkarma döneminde ağlama sık sık karşılaşılan durumlardan biridir. Bu ruh hali değişiklikleri özellikle gece saatlerinde fark edilir ve belirgin hale gelir.

İştahsızlık

Bebeğinizin huzursuz olduğu bu dönemde iştahının azalması olasıdır. Bu onun huzursuzluğunun bir sonucu olarak ortaya çıkabilir ve tükettiği besin miktarının azalmasına yol açabilir. Bu durum genellikle başka pek çok semptomla bağlantılıdır. Diş etlerinde gözlemlenebilen şişme gibi durumlar can yakıcı olabildiği için de bebeğiniz iştahını kaybetmeye başlamış olabilir. Bu durum kilo kaybıyla da sonuçlanabilir, dikkat edilmesi gereklidir. 

Tükürük Salgısının Artması

Bebeğinizin ürettiği salya miktarındaki artış, yeni dişlerin çıktığını gösterebilir, ancak salya akması aynı zamanda bebeğin genel büyüme ve gelişiminin ortak bir yönüdür. Daha kesin bir değerlendirme elde etmek için, bu salya akmasını diğer gelişimsel dönüm noktalarıyla birlikte düşünmek ve diş çıkarmanın neden olabileceği konusunda eğitimli bir varsayımda bulunmak tavsiye edilir.

İshal veya Kabızlık

Diş çıkarma aşamasında bebeklerin tükürük üretiminde bir artış gözlemlenmektedir ve bu da bağırsaklarının normalden daha hızlı çalışmasına neden olabilir. Sindirim sistemindeki bu artan aktivite sıklıkla ishal oluşumuna yol açar. Genellikle diş çıkarma sürecinin normal bir parçası olarak kabul edilse de ishal bir günden fazla sürerse, potansiyel olarak altta yatan sağlık koşullarının veya bozukluklarının varlığını gösterebileceğinden tıbbi yardım almak önemlidir.

Genel olarak diş çıkarma döneminde sindirim sistemi ile ilgili görülen semptomun ishal olmasına rağmen tam tersi, kabızlık yaşayan bebeklere de rastlanabilir. Bu durum da oldukça normaldir ve endişe gerektirmez.

Diş Etlerinde Şişme ve Kızarıklık

Diş etlerinin yaptığı basınç diş etlerinin zedeleniyor olmasına neden olabileceğinden, yeni dişler çıktığında diş etlerinde şişme ve kızarıklık sık görülen bir durumdur. Bazı durumlarda, diş eti çıkıntı yapabilir ve yeni çıkan dişin yanında derinin altında görünür hale gelebilir.

Kemirme, Çiğneme ve Geveleme İhtiyacı

Bu aşamada bebeğinizin sık sık ellerini ve çeşitli nesneleri ağzına götürmesi yaygındır. Bu davranış, diş çıkarma sürecinden kaynaklanan hassasiyetin bir sonucudur. Bu ihtiyacı karşılamak için bebeğinize kemirebileceği diş çıkarma oyuncakları verebilirsiniz.

Kulak Çekmek

Bebeğinizin elini kulağına götürüp çekmesini gözlemlemek, diş çıkarma nedeniyle çenede rahatsızlık olduğunu gösterebilir. Ancak olası bir kulak enfeksiyonu varlığını da hesaba katmak önemlidir.

Uyku Problemleri

Bebeğinizin diş çıkartma döneminde yaşıyor olabileceği tüm sorunlar fiziksel olarak onu olumsuz etkileyecek niteliktedir. Büyümek bir bebeğin vücudunda enerji harcanmasını gerektirir ve büyürken yaşanan ağrılar da tüm bunların üzerine bebeğinizi iyice yoracaktır. Bu enerji açığını kapatabilmek için vücudun uykuya ihtiyacı vardır. Ancak bebeğinizin diş çıkarma aşamasında canının yanıyor olmasının da etkisiyle uykuyla ilgili problemler yaşayabilir. Uyuyamayan bebek iyice huysuzlaşabilir ve diğer semptomların gözlemlenme olasılığı artabilir. Bu tarz durumlarda doktorunuza danışmaktan çekinmemelisiniz.

Bebeklerde Diş Çıkarmaya Ne İyi Gelir?

Bebeğinizin dişinin sürmesinden kaynaklanan rahatsızlığı hafifletmeye ve bunun diş etleri üzerindeki etkisini azaltmaya yardımcı olabilecek çeşitli teknikler mevcuttur.

Diş Kaşıyıcılar

Bebeğinize çiğneyebileceği bir şeyler vermeniz onu rahatlatacaktır. Verilen kaşıyıcı malzemenin yutulmayacak veya bebeğinizi boğmayacak kadar büyük olduğundan ve küçük parçalara ayrılamayacağından emin olun. 

Kauçuk diş çıkarma halkaları şeklinde üretilen düş kaşıyıcıları da oldukça kullanışlıdır. Ancak içinde sıvı olanlardan kaçınmanız önerilir çünkü bunlar kırılabilir veya içindeki sıvıyı sızdırabilir. Diş çıkarma halkası kullanıyorsanız, bebeğinize vermeden önce buzdolabında soğutabilirsiniz. Dondurucuya koymamanız gereklidir. Ayrıca, diş kaşıyıcıyı temizlemek için asla kaynatmayın, sıcaklık plastiğin hasar görmesine ve malzemenin kimyasını bozarak zararlı hale gelmesine neden olabilir.

Diş Jeli

Kullanabileceğiniz bir diğer malzeme de diş jelleridir. Fakat diş jelleri konusunda dikkatli olmalısınız, içeriği hakkında güvenilir bir bilgi edinmeden bu tarz malzemeleri kullanmak zararlı olabilir. Bebeğinizi rahatlatmak için bu yöntemi kullanmayı düşünüyorsanız doktorunuzla görüşerek en uygun malzemeyi seçme konusunda yardım almanız önerilir.

Diş Eti Masajı

Temiz bir bez ile bebeğinizin diş etlerine yapacağınız hafif masaj onu rahatlatacaktır. Temiz bezi buzdolabında yaklaşık 30 dakika bekleterek ıslak ve soğuk uygulama da yapabilirsiniz. Ancak bu uygulamada sert hareket ve baskıları kullanmamanız gerekir. Zaten şişmiş olan diş etlerini zedelememek gerekir. Ayrıca kullanılmış olan bez, her uygulamadan sonra temizlenmelidir.

Sert Meyve ve Sebzeler

Katı besinler yeme düzenine dahil edilmiş olan bebeğinize, gözetiminiz altında elma, havuç, pırasa gibi geveleyebileceği şeyler vermeniz diş etlerinde masaj etkisi yaratacağı için onu rahatlatacaktır. Bu durum aynı zamanda iştahsızlık yaşayan bebeklerin bazı besin ögelerinden mahrum kalmamasını da sağlar.

Bebeğinizi Küçük Parçalara Ayrılabilecek Nesnelerden Uzak Tutun

Diş ağrısını ve salya üretimini azaltması amacıyla kullanılan doğal taştan yapılmış kolyeler veya bilezikleri tercih etmemeniz bebeğinizin sağlığı için daha iyi olacaktır. Bu tarz aksesuarlar veya benzer oyuncaklar koparak ve parçalanarak bebeğinizin yeni çıkmış dişlerine ve hassas diş etlerine zarar vermekle kalmaz, yutma refleksi ile boğaza takılıp bebeğinizi boğulma tehlikesi ile karşı karşıya getirir. Bebeğinizin dişlerini kaşıması için vereceğiniz daha güvenli yöntemleri tercih etmeniz önerilir. Eğer tüm bunlara rağmen bebeğinizi rahatlatamıyorsanız, doktorunuzla görülmelisiniz.

Bebeklerde Diş Bakımı Nasıl Olmalı?

Bebeğinizin dişlerinin bakımı ve temizliği uzun vadede diş sağlığı için büyük önem taşır. İlk dişler ileriki süreçte dökülecek olsa da diş çürümesi süt dişlerin daha hızlı dökülmesine ve kalıcı dişler çıkmaya hazır olmadan önce boşluklar kalmasına neden olur. Kalan süt dişleri daha sonra boşlukları doldurmak için bir araya gelerek çenedeki diş yapısını değiştirmeye yatkın olacaktır ve bu durum da kalıcı dişlerin çarpık veya yanlış yerlerden çıkmasına yol açabilir.

Günlük diş bakımı, bebeğiniz diş çıkarma sürecine girmeden önce başlamalıdır. Bebeğinizin diş etlerini her gün temiz, nemli bir bez veya gazlı bezle silmeniz, sonraki süreçte dişlerin daha sağlıklı olmasını sağlayabilir. Yalnızca bu süreçte dikkat etmeniz gereken husus, hiçbir şekilde diş macunu kullanmamanız gerektiğidir. Bu kategoriye çocuklar için üretilmiş olan özel diş macunları da dahildir.

Bu sürecin ardından ilk diş çıkar çıkmaz, sadece küçük bir miktarda kullanarak florürlü diş macunu ve su ile bu dişi fırçalayıp ardından gelen dişler için de bu uygulamayı devam ettirebilirsiniz.

Çocuk tükürebilecek kadar büyüdüğünde yani genellikle 3 yaş civarına ulaştığında biraz daha diş macunu kullanmakta sakınca yoktur. Florürlü bir diş macunu seçmeniz önemlidir. Tükürebilmeyi öğrenen çocuklarda sadece bezelye büyüklüğünde veya daha az miktarda kullanın. Çocuğunuzun diş macununu yutmasına veya tüpten yemesine izin vermemelisiniz, yüksek miktarda florür onun için zararlı olacaktır. Böyle bir durumda hasarı en aza indirebilmek adına çocuklara özel üretilmiş diş macunlarını tercih etmeniz önemlidir. Ancak çocuğunuzun diş macununu tüpten yememesine dikkat etmelisiniz.

Bebeğinizin tüm dişleri çıkana kadar günde en az iki kez, özellikle de yemeklerin ardından fırçalamanız önerilir. Çocukları erkenden diş ipi kullanmaya alıştırmak da faydalı olacaktır. Diş ipi kullanmaya başlamak için tercih edilecek en makul zaman, iki dişin birbirine değmeye başladığı zamandır. Bu minik dişlerin diş ipi ile temizlenmesi konusunda tavsiye almak için diş hekiminizle görüşmeniz önerilir. Ayrıca, bu yaşlardaki çocukların öğrenme sistemi ebeveynleri izlemek ve taklit etmek üzerine kurulu olduğu için, çocuğunuzun sizi düzenli olarak dişlerinizi fırçalarken ve diş ipi kullanırken görmesi öğrenme ve alışma sürecini oldukça kolaylaştıracaktır. Bunu sağlamak için diş fırçalama etkinliğini beraber eğlenceli bir şekilde gerçekleştirebilir ve çocuğunuzun yaşamı boyunca ağız ve diş sağlığına karşı duyarlı bir bakış açısı edinmesini sağlayabilirsiniz.

Erken dönemlerde diş sağlığını korumak ve çürümeyi en aza indirebilmek adına dikkat edilmesi gereken başka bir nokta da çocuğunuzun biberonla uykuya dalmasına izin vermemektir. Biberon aracılığıyla uyku öncesi verilen süt veya meyve suyu gibi içecekler çocuğunuzun dişlerinin arasına yerleşerek diş çürümesine neden olabilir.

Tüm bunların yanında çocuğunuzun olası ağız ve diş sağlığı problemlerini erkenden tespit etmek ve diş bakımı konusunda çocuğunuza en uygun yöntemler hakkında tavsiye almak için ilk dişin çıkmasından sonra yaklaşık altı ay içerisinde diş hekiminizle görüşmeniz önerilir.

Bebeklerde Diş Sağlığı Hakkında Sık Sorulan Sorular

Bebeklerde Diş Çıkarma Sırası Değişir Mi?

Dişlerin çıkma sırası genellikle belli bir düzende bekleniyor olsa da bu sürecin her bebekte aynı olmaması mümkün ve oldukça doğaldır.

Diş Çıkarma Kaç Gün Sürer?

Bir dişin tamamen çıkmasının yaklaşık 8 gün sürmesi beklenir.

Bebeğimizin Diş Çıkarmak Üzere Olduğunu Nasıl Anlarız?

Diş çıkarma dönemine giriş aşamasında ilk gözlemlenebilecek durum salyada artıştır. Ardından beklenen semptomları görmeye başlarsanız bebeğiniz diş çıkartıyor olabilir.

Bebeklerde Diş Çıkarma Belirtileri Kaç Gün Sürer?

Tek bir dişin çıkması sürecinde belirtiler yaklaşık olarak dört gün boyunca gözlemlenir.

Bebeklerde Diş Çıkarma Döneminde Ne Yapmalı?

Bu dönemde bebeğinizin semptomlarını doğru yorumlamak ve duruma uygun hareket etmek önemlidir. Gözlemlenen olumsuz durumları en aza indirgemek bu süreci kolaylaştırır.

Diş Çıkarma Belirtileri Nelerdir?

Genellikle hafif ateş, tükürük salgısında artış, huzursuzluk, uyku düzensizliği, iştahsızlık ve ishal durumları bebeğinizin diş çıkarmak üzere olduğunu gösterir.