Gebelik sürecinin başları özellikle henüz kesin olarak hamile olup olmadığınızı bilmiyorsanız oldukça kafa karıştırıcı olabilir. Gebeliklerin başarılı sayılması için döllenme yetmez, mutlaka implantasyonun gerçekleşmesi gerekir. İmplantasyon, kısaca embriyonun rahme tutunması, yerleşmesi anlamına gelir. Peki, implantasyon nedir ve ne zaman gerçekleşir? İşte implantasyon hakkında bilmeniz gereken her şey!
“Hamile kalmak” ifadesi her ne kadar basit bir adım gibi kullanılsa da gerçekleşmesi için gerekli pek çok ek adım vardır. İmplantasyon da en önemli adımlardan birisidir. Sperm ve yumurta birleştikten yani döllenme gerçekleştikten sonra, birleşen hücreler hızla çoğalır ve fallop tüpünden rahme doğru ilerler. Bu hızla büyüyen hücre kümesi blastosist olarak adlandırılır.
İmplantasyon, blastosistin rahim duvarının içine yerleştiği zamanı ifade eder. Bu aşama, gebelik hormonlarının (östrojen, progesteron ve hCG) artmasına neden olur. İmplantasyondan kaynaklı olarak kanama, kramp, akıntı, lekelenme ve meme hassasiyeti gerçekleşebilir.
Eğer implantasyon gerçekleşmezse, hamilelik sürecine hazırlamak için kalınlaşan rahim duvarı, parçalanarak adet döneminde dökülür. Bu aşama, vücudun yeni bir hamileliğe hazırlanması için gereklidir.
İmplantasyonun gerçekleştiği durumda hormonlar, plasentayı ve embriyoyu geliştirir. Ayrıca rahim astarının yerinde kalarak gebeliği desteklemesini sağlar.
İmplantasyon, yumurtlamadan sonra 6 ile 12 gün arasında gerçekleşir. Yaygın olarak döllenmeden 8 ile 9 gün sonra olur. Bu nedenle, implantasyonun tam tarihi, yumurtladığınız tarihe ve döllenmenin yumurtlama penceresinin erken mi yoksa geç mi gerçekleştiğine bağlı olarak değişebilir.
İmplantasyon belirtilerinin olmamasının gebeliğin olmadığı anlamına geldiğini düşünmeyin. Aslında, çoğu kişi döllenme veya implantasyonun belirtilerini yaşamaz veya fark etmez.
Hamilelik sürecinde yumurtalık, döllenmeye hazır olan yumurtayı fallop tüpüne gönderecek ve ideal hamilelik sürecinde fallop tüpünde sperm bekliyor olacaktır. Eğer döllenme başarılı olursa daha önce belirttiğimiz şekilde yumurta bölünmeye başlayacak ve rahme doğru tüp boyunca seyahat edecektir. Bu süreç yaklaşık bir haftayı alır ve bundan sonra implantasyon gerçekleşir.
İmplantasyon, genellikle döllenmeden yaklaşık 8 gün sonra gerçekleşir. Tabii ki bu süre ortalama bir veridir ve küçük değişiklikler olabilir. Ortalama olarak, implantasyon genellikle yumurtlamadan yaklaşık 8-10 gün sonra meydana gelir, ancak bazen 6. veya 12. gün gibi erken veya geç de olabilir. Yani bazı kadınların implantasyonu adet döneminin 20. günü civarında gerçekleşebilir, bazılarınınki ise 26. güne kadar bekleyebilir.
İmplantasyon süreci gebeliğin sadece bir kısmını oluşturur ve genelde sadece birkaç gün sürer.
İmplantasyon nasıl hissedilir? Bu sorunun cevabı ortak noktalar taşısa da kişiden kişiye değişebilir. Genel olarak, implantasyon belirtileri, adet döneminde yaşananlara benzerdir diyebiliriz. Bazı kadınlar implantasyon belirtilerini fark ederken, diğerleri fark etmez. Bebeğin yerleşmesinin belirtilerini yaşamamanız, hamile olmadığınız anlamına gelmez. Birçok kadın, implantasyonun herhangi bir belirtisini yaşamaz ve buna rağmen sağlıklı bir gebelik geçirir.
Tartışmasız en ünlü erken gebelik dönemi belirtilerinden biri, her ne kadar günün herhangi bir saatinde gerçekleşebilse de "sabah hastalığı" olarak da bilinen bulantıdır. Sabah kusması, bebeğin yerleşmesi sürecinde de sıklıkla karşımıza çıkar.
Bunun sebebi, implantasyonu takiben artan progesteron seviyeleridir. Ancak yine de mide bulantısı ile genellikle gebeliğin 4 ya da 5. haftasında (yani adet döneminin kaçırıldığı zamanda) karşılaşılır.
Progesteron hormonu, sindirimi yavaşlatır ve bu da çoğunlukla bulantıya katkıda bulunur. Ayrıca progesteron, yükselen hCG seviyelerine ve daha hassas bir koku alma duyusuna sebep olarak bulantıyı daha da kötüleştirir.
Gebeliğin ilk dönemlerinde implantasyondan kaynaklanan kramp oldukça yaygındır. Genellikle adet döneminden önce ve adet dönemi sırasında yaşanan kramplar kadar rahatsız edici olmaz. Adet dönemi kramplarına benzer bir ağrı yerine hafif uyuşma veya karıncalanma hissedilebilir, aynı zamanda hafif bir baskı hissi de olabilir. Birçok kadın, implantasyonun belirtilerini yaşamasa da bebeğin yerleşmesinden kaynaklanan hormonal değişikliklerin sebep olduğu kramplar oldukça yaygındır. İmplantasyon krampı genellikle en fazla bir gün sürer ve adet döneminin başlama zamanında fark edilebilir.
Genelde embriyonun rahme tutunması nedeniyle kramp yaşandığı düşünülür ancak bu bilgi yanlıştır. Hissedilen kramp, embriyonun yerleşmesiyle birlikte rahim kaslarının gerilmesinden kaynaklanır.
Bebek yerleşme kanamasının ne kadar yaygın olduğu biraz belirsizdir. Bazı kaynaklar, hamile kalan kadınların üçte birinin implantasyon kanaması yaşadığını iddia etse de, bu kesin bir bilgi değildir.
İmplantasyon kanaması ile ilgili kesin olan şey ise şudur: Kadınların %25'i, ilk üç ayda kanama veya bebek yerleşme lekelenmesi yaşar ve implantasyon, ilk üç aylık dönemdeki kanamanın nedenlerinden biridir.
Bu kanama, adet döneminizin başlayacağı zaman civarında gerçekleşebileceği için kafa karıştırıcı olabilir. Ancak çoğunlukla, adet döneminiz beklediğinizden birkaç gün ila bir hafta önce olur.
İmplantasyon kanamasını adet dönemindeki kanamadan ayırt etmenize yardımcı olabilecek başka noktalar da mevcuttur. Öncelikle, implantasyon akıntısı genellikle açık pembe veya kahverengi olur (adetin parlak veya koyu kırmızısı yerine). Bu kanama, adet kanaması gibi yoğun bir kan akışı yerine daha çok implantasyon lekelenmesi şeklinde olur. Lekelenme bir kez olabilir, birkaç saat sürebilir hatta 3 güne kadar devam edebilir.
İmplantasyondan sonra, döllenmiş yumurta rahim duvarına yerleşir ve rahimdeki kan damarlarına bağlanarak beslenmeye başlar. Sonrasında, hamileliğin devamı için gerekli olan hCG gibi hormonlar salgılanmaya başlar. hCG hamilelik hormonlarından en önemlisidir çünkü bu hormonun hamileliği doğrulamak için gebelik testlerinde tespit edilmesi gereklidir. Kısacası, bu hormon için gebeliği kanıtlayan hormon diyebiliriz.
İmplantasyon sonrasında, döllenmiş yumurta artık embriyo olarak adlandırılır. Embriyo, hücre bölünmeleri ile gittikçe büyümeye devam eder. İlk aşamalarda, embriyo daha çok hücre kümesi şeklindedir, ancak zamanla bu hücreler farklılaşarak özelleşmiş hücrelere dönüşür ve böylelikle yapı ve organları oluşturur.
İmplantasyonun gerçekleştiğini kesin olarak doğrulamak için mutlaka doktora gitmeniz şart değildir. Bunun yerine, evde yapılan gebelik testlerinden faydalanabilirsiniz. Ancak eğer hastaneye gitmek istiyorsanız idrar veya kan testiyle hCG hormonunu tespit ederek gebeliği doğrulayabilirsiniz. İmplantasyondan sonraki birkaç gün ila bir hafta içinde bu testler genellikle pozitif sonuç verir. Testin pozitif sonuç vermesi için yeterli hCG seviyesinin birikmesi gerektiği için implantasyondan hemen sonra test yapmak, yanlış bir negatif sonuç görmenize neden olabilir.
Eğer hamilelik belirtileriniz veya pozitif bir gebelik testiniz varsa, doktora giderek hamileliğinizi doğrulatmanız ve gebeliğinizin takibini bir doktorla yapmanız gerekir.
Döllenmiş yumurtanın yani embriyonun rahme yerleşmesi genellikle döllenme gerçekleştikten sonraki 6. gün ile 12. gün arasında gerçekleşir.
Hamilelik sürecinde yerleşme 4 aşamada gerçekleşir:
Hamile kalmak için, yumurtalıklardan birinden yumurta salınması gerekmektedir. Bu sürece ovulasyon denir ve döllenmeye hazır bir yumurta oluşur. Cinsel ilişki sonrasında, sperm vajinadan geçerek serviksten ve fallop tüplerine kadar ilerler. Bu noktada sperm, mevcut bir yumurta ile muhtemelen birleşecektir. Bu aşama ejakülasyon olarak adlandırılır. Sperm yumurtayı döllediğinde, döllenme gerçekleşir ve konsepsiyon başlar. Cinsel ilişkiden yaklaşık 7 gün sonra, döllenmiş yumurta rahim duvarına kendini bağlar. Bu ise implantasyon adı verilen süreçtir.
Bebeğin yerleşmesinde önemli olan ilişki değil, döllenmedir. Her ilişki, döllenme ile sonuçlanmaz. Bu yüzden ilişkiden sonra implantasyon için bir süre verilemez. Ancak, döllenmeden sonra yerleşme genellikle 6-12 günde gerçekleşir.
İmplantasyon yani yerleşme, ultrasonda direkt olarak görülemez. Ultrason, embriyo rahim duvarına yerleştiğinde, yani gebelik birkaç haftalık olduğunda kullanılabilir.
Ancak embriyo rahme yerleştikten sonra, genellikle gebeliğin 4 ila 5 haftasında, ultrasonla gebeliğin varlığı ve embriyonun rahimde olup olmadığı tespit edilebilir.