Bebeğinizin neden ağladığını anlamak ve onu sakinleştirmek bazen zorlayıcı olabilmektedir. Ancak, Dr. Harvey Karp tarafından geliştirilen ve "5S Kuralı" olarak adlandırılan adımları uygulayarak bebeğinizin çok fazla ve sürekli ağladığı bu süreçte onu sakinleştirebilir, hatta kolayca uykuya dalmasını sağlayabilirsiniz. 5S Kuralı, bebekleri rahatlatmak, uyutmak ve sakinleştirmek için beş temel adımdan oluşur. Bu yöntem, anne karnındaki rahatlığı bebeğinize hatırlatarak daha hızlı sakinleşmesine yardımcı olur. Peki, 5S Kuralının adımları nelerdir ve nasıl uygulanır?
Dr. Harvey Karp'ın 5S yöntemi, yeni doğan bebeklerin sakinleştirilmesine yardımcı olan beş temel teknikten oluşur. Bu teknikler, bebeklerin anne karnındaki rahatlık ve güven hissini taklit ederek onları sakinleştirme amacı taşır. 5S yöntemi swaddle (kundaklama), side stomach (yan yatırma), shush (sakinleştirici sesler), swinging (sallama) ve suck (emzirme) olmak üzere beş farklı adımdan oluşur. Dr. Karp, annelerin çocuklarını sakinleştirmek için kullandığı en yaygın 5 yöntemi bir araya getirerek ağlayan bebeklerin nasıl sakinleştirildiklerini açıklamıştır.
5S yöntemi, Dr. Karp’ın oluşturmuş olduğu bir bebek sakinleştirme yöntemidir. Çoğunlukla işe yaradığı gözlemlenen bu yöntem, özel olarak iki farklı sorunu çözmeye odaklanmıştır. Kolik olan bebekler, uykusuzluk ya da gaz sancısı çeken bebekler 5S yöntemi ile sakinleşebilirler.
Bebeklerde nadir olarak karşılanan bir durum olarak nitelendirilebilecek kolik, bebeğin huzursuzluğunu tanımlamaktadır. Bu durum genelde bebeğinizin sindirim sistemine alışmasından kaynaklanmaktadır. Bebeğiniz, doğduktan sonra ilk 3 ay içerisinde haftada en az 3 gün ve günde 3 saatten fazla ağlıyorsa bu kolik ile karşı karşıya olduğunuz anlamına gelmektedir. Genelde kolik, 6 haftalıkken başlar ve 4. aya doğru azalır. Yine de zorlayıcı bir süreç olabilen kolik, Dr. Harvey Karp’ın 5S yöntemi ile hafifletilebilmektedir.
Bebeklerin uykuya dalmada problem yaşanması yeni doğanlar arasında çok yaygın bir durumdur. Sıkça karşılaşılan uykusuzluk ve uykuya dalma problemlerinin 5S yöntemi ile kolayca çözülebildiği gözlemlenmiştir. Bu yöntem ile bebeğinizin rahimde yaşadığı hisleri ve hareketleri taklit ediyor olmanız, rahat hissetmesini ve kolayca uykuya dalmasını sağlamaktadır.
5S Yöntemi, Amerikalı Dr. Harvey Karp tarafından geliştirilmiş bir yaklaşımdır ve bebeğinizi sakinleştirmek, daha iyi uyumasını sağlamak ve daha kolay bir şekilde bakımını yapmak için beş temel adımdan oluşmaktadır.
Meşhur 5S yönteminin ilk adımı Türkçede “kundaklamak” anlamına gelen “swaddle” hareketidir. Kundaklamak, bebeğinizi uzun ve rahat bir kumaş ile sıkıca sarmak anlamına gelmektedir. Bu, bebeğinizin anne rahminde deneyimlediği sıcaklığı hissetmesini sağlar, aynı zamanda da uyurken tırnakları ile yüzünü çizmesini engeller. Aynı zamanda bebeğinizin Moro refleksi adı verilen bir şekilde kollarını yüksek ve ani seslere karşı sallayarak kendini uyandırmasını da engeller. Yalnızca bu adımı uygularken bebeğinizin nefes almasını engellemeyecek şekilde sarılmış olmasına dikkat etmek önemlidir.
Araştırmalara göre bebeklerin yüzüstü pozisyonda daha uzun ve derin uyudukları doğru. Ancak bunun yanında bebekleri uyurken yüzüstü yatırmak, ani yenidoğan ölümü sendromu adı verilen SIDS riski taşımaktadır. Dr. Karp’a göre bebekleri sırtüstü bir şekilde kucakta tutmak, vücutlarını daha da rahatlatarak onlara sakin bir uyuma ortamı sağlamaktadır.
Bu nedenle bebeğinizi yan veya karnı omzunuza denk gelecek şekilde elinizle boynunu destekleyerek uyutmak 5S yönteminin ikinci adımıdır. Bebeğinizin sakinleşmesini bu şekilde sağladıktan sonra onu sırtüstü bir şekilde yatırarak uykuya dalmasını sağlayabilirsiniz. Bu adım, ağlayan bebeğinizi sakinleştirir ve kolayca uykuya dalmasına yardımcı olur.
“Shush” kelimesi Türkçede sakinleştirici ses olarak geçmektedir. Tıpkı bir ortamı sessizleştirmek için çıkartilan “Şşşş” sesi gibi bir ses çıkartarak ağlayan bebeğinizi sakinleştirebilirsiniz.
5S yönteminin üçüncü adımı olan shush, bebeğinizin anne karnındayken çoğu zaman duyduğu uğultu seslerini andırması nedeni ile onu sakinleştirmektedir. Bunun dışında bu ses ile oluşturduğunuz yüksek sesli bu ritim, aynı zamanda bebeğinizin kalp atışlarını düzenler ve uyku düzenini geliştirir. Bu da bebeğinizin sakinleşmesine yardımcı olur ve uykuya dalmasını oldukça kolaylaştırır.
Halk arasında da sıkça kullanılan sallama yöntemi, bebekleri sakinleştirmek için en etkili hareketlerden biridir. Bebeğinizin boyun ve kafasını destekleyerek öne geriye doğru sallamak, ağlayan bebeğinizi kolayca sakinleştireceği gibi aynı zamanda kalp atışlarını da düzenleyerek uykuya dalmasına da yardımcı olacaktır.
Yine de 5S yöntemini uygularken bebeği sürekli, çok uzun süreler boyunca sallamak onun sakinleşmek için buna alışmasına sebep olacaktır. Bu nedenle bu adımı uygularken bebeğinizi buna alıştırmamaya dikkat etmeniz ilerleyen aylarda yaşayabileceğiniz uyku problemlerini engelleyecektir.
Her bebeğin doğduğu anda geliştirdiği en ilkel refleks, emme refleksidir. Anne karnındayken bile 14. Hafta sıralarında bebeğiniz emme refleksini çoktan geliştirmiştir. Hatta bazen ultrason sonuçlarında bebeğinizi bu şekilde görmüş olabilirsiniz bile.
Bu nedenle emme refleksi, bebeğinizin sakinleşmesine yardımcı olacak en etkili yöntemlerden biridir. Dr. Karp’ın 5S yönteminin son adımı olan emzirme, bebeğinizin bu ihtiyacını gidererek sakinleşmesini sağlar. Anne sütünü bırakmış veya kullanmayan bebekler için de bir emzik kullanmak, ağlamasını durdurmanın ve onu sakinleştirmek için kullanabileceğiniz yöntemlerden biridir.
5S kuralı, yeni doğan bebekleri sakinleştirmek ve rahatlatmak için beş temel teknikten oluşan bir yöntemdir.
Çok ağlayan bir bebek için, sakinleştirici yöntemler denemek ve bebek ihtiyaçlarını kontrol etmek önemlidir.
Ağlama krizine giren bir bebeği sakinleştirmek için, 5S kuralını kullanarak (kundaklama, sessizlik, yana/yüz üstü pozisyon, sallama, emzirme) veya bebeğin temel ihtiyaçlarını kontrol ederek rahatlatmaya çalışabilirsiniz.
Sürekli ağlayan bir bebeği uyutmak için sakinleştirici yöntemleri deneyebilir, bebeğin rahat ve güvende hissetmesini sağlayarak uykuya dalmasına yardımcı olabilirsiniz.