Kısırlık Testi Nasıl Yapılır?

Hem erkeklerde hem de kadınlarda kısırlık meydana gelebilen bir durumdur. Özellikle kadınlarda, yaş ilerledikçe doğurganlık oranının düştüğü gözlemlenir. Bu nedenle kısırlık vakaları, belirli bir yaşın üzerindeki kadınlarda daha sık görülür hale gelir. Bununla birlikte, yaş ilerlemesi erkekleri kadınlardaki kadar etkilemez. Türkiye'deki çiftlerin yaklaşık %15 ila %20'sinde kısırlık vakaları görülme olasılığı bulunmaktadır.

Kısırlık genellikle bir ilişki sırasında fark edilse de, bazı testler sayesinde hem bekar erkeklerde hem de bekar kadınlarda kısırlık teşhis edilebilir. Ek olarak teknolojinin ilerlemesiyle birlikte evde kısırlık testleri de mevcuttur. 

Bu yazımızda infertilite tanı testlerini öğrenerek “Kısırlık testi nasıl yaptırılır?” sorusunun cevabını alabileceksiniz. Ek olarak “Bekarlara kısırlık testi yapılır mı?” sorusu hakkında fikir sahibi olabileceksiniz.

Kadınlarda Kısırlık Belirtileri

Kısırlıkla ilişkilendirilebilecek bazı hastalıkların belirtileri, kadınların adet döngüsünde ve yumurtlamasında meydana gelen değişikliklerle ortaya çıkabilir. Bu belirtiler arasında anormal âdet kanamaları, düzensiz adet görme, adetlerin gecikmesi ve ağrılı adet dönemleri bulunmaktadır. Anormal âdet kanamalarında kan miktarı normalden fazla veya az olabilir; düzensiz adet periyotlarında ise adet aralarındaki gün sayısında düzensizlik gözlenebilir. Adet gecikmesi, normalde adet görülmesi gereken aylarda adetin gelmemesi durumunu ifade eder. Adet dönemi sırasında sırt ağrısı, pelvik ağrı ve kramplar da yaşanabilir.

Bu belirtilerin altında hormonal sorunlar yatıyor alabilir. Bu tür durumların belirtileri arasında cilt sorunları (örneğin akne), cinsel istekte değişiklikler, dudak, göğüs ve çene bölgesinde artan tüylenme, saç dökülmesi veya incelmesi ve aşırı kilo alımı bulunabilir.

Kısırlıkla ilişkilendirilebilecek diğer belirtiler arasında, emzirmeyle ilişkili olmayan meme ucu beyazımsı akıntı ve cinsel ilişki sırasında ağrı da yer alabilir.

Kısırlıkla ilgili belirtiler yalnızca bunlarla sınırlı değildir. Daha fazla bilgi için, bir sağlık profesyoneline danışmanız önerilir.

Erkeklerde Kısırlık Belirtileri

Erkeklerde kısırlık belirtileri çoğu zaman göze çarpmaz.  Bir erkek, bebek sahibi olmaya çalıştığı süreç içerisinde bu belirtiler daha kolay fark edilmeye başlar. Erkeklerde kısırlık belirtileri kişiden kişiye değişkenlik gösterebilir. Bu belirtiler arasında saç yapısında ve büyümesinde bozukluklar, cinsel arzuda azalma, testislerde ağrı, yumru veya şişlik, ereksiyon ve boşalmayla ilgili sorunlar yer alır.

Kadınlara Yapılan Kısırlık Testleri

Kadınlar için doğurganlık, sağlıklı yumurtaların yumurtalıklardan serbest bırakılmasına bağlıdır. Üreme sistemi içinde, yumurtaların fallop tüplerine geçişi ve döllenme için spermle birleşmesi gerekmektedir. Döllenmiş yumurta daha sonra rahme ilerleyerek rahim iç zarına yerleşmelidir. Kadınlar üzerinde gerçekleştirilen kısırlık testleri, bu süreçlerde herhangi bir aksama veya bozukluk olup olmadığını belirlemeye yardımcı olur.

Kısırlık değerlendirmesi, jinekolog muayenesi gibi genel fiziksel değerlendirmeleri içerebilir.

Yumurtlama Testi

Kadın kısırlık testi arasında yumurta testi yer alır. Bu test, yumurtlama döneminde olup olmadığınızı tespit etmek adına hormon seviyelerinizi ölçmeye yarayan kan testidir.

Histerosalpingografi (HSG – Rahim Filmi)

“Histerosalpingografi” testi sırasında, rahminiz ve fallop tüpleriniz incelenir ve tıkanıklık veya diğer olası sorunlar kontrol edilir. Bu test sırasında rahminize röntgen kontrast maddesi enjekte edilir, böylece rahim boşluğunun sağlığını değerlendirmek ve fallop tüplerinizden sıvının geçip geçmediğini gözlemlemek için röntgen görüntüleri alınır.

Yumurtalık Rezervi Testi

Yumurtalık rezervi testi, döllenmeye hazır yumurta sayısını belirlemek amacıyla kullanılır. Bu test genellikle adet döngüsünün başlangıcında, hormon seviyelerinin kontrol edilmesiyle başlatılır.

Görüntüleme Testleri

Pelvik ultrasonografi, rahim ve yumurtalık hastalıklarını değerlendirmek için kullanılır. Bazen "salin infüzyon sonografisi" olarak adlandırılan "sonohisterogram", rahim içinde normal ultrason görüntülemelerinde fark edilmeyen detayları görmek amacıyla kullanılır.

Histeroskopi

Semptomlarınıza bağlı olarak, doktorunuz rahminizde olası bir anormalliği değerlendirmek amacıyla “histeroskopi” yapılmasını önerebilir. Bu prosedür sırasında, doktor ince ve ışıklı bir cihazı rahim ağzınızdan geçirerek potansiyel anormallikleri gözlemleyebilir.

Laparoskopi

Laparoskopi, minimal invaziv bir cerrahi prosedürdür. Bu işlem sırasında, göbek altından küçük bir kesik yapılarak fallop tüpleri, yumurtalıklar ve rahmi incelemek için ince bir görüntüleme cihazı yerleştirilir. Laparoskopi sayesinde, yumurtalıklarda ve rahimde meydana gelebilecek sorunlar arasında "endometriozis" (çikolata kisti), yara izleri, tıkanıklıklar gibi durumlar tespit edilebilir

Diğer Hormon Testleri

Kadınlarda kısırlık hormon testi nasıl yapılır sorusunun yanıtı hipofiz hormonlarını incelemede yatmaktadır. Diğer hormon testleri yumurtlama hormonlarının yanı sıra üreme süreçlerini kontrol eden hipofiz hormonlarının seviyelerini kontrol etmeye yarar.

Erkeklere Yapılan Kısırlık Testleri

Potansiyel kısırlık yaşayan birçok çift, olası rahatsızlıkları tespit etmek ve gerektiğinde müdahale etmek için doktora danışmalıdır. Kısırlığın altında yatan sebebi belirlemek amacıyla çeşitli testler gerekebilir. Genellikle doktorunuz, genital bölgeniz, doğurganlığı etkileyebilecek genetik hastalıklar, geçmişte yaşadığınız kronik sağlık sorunları, yaralanmalar ve cerrahi müdahaleler hakkında sorular sorarak başlar. Ayrıca, cinsel alışkanlıklarınız ve ergenlik dönemine ait cinsel gelişim geçmişiniz hakkında bilgi alabilir. Bu sorular, olası rahatsızlıkların kaynağını belirlemek ve uygun kısırlık testlerini seçmek amacıyla yöneltilir. Ne yazık ki, birçok durumda kısırlığın nedeni tespit edilememektedir.

Semen Analizi (Sperm Testi)

Sperm örnekleri farklı yöntemlerle elde edilebilir. Muane sırasında doktorunuz çoğu zaman örnek kabı içerisine meninizi boşaltmanızı ister. Ancak bazı erkekler dini veya kültürel inançlar nedeniyle alternatif meni toplama yöntemlerini tercih edebilirler. Bu durumlarda, özel bir prezervatif kullanarak cinsel ilişki sırasında meni örneği alınabilir.

Elde edilen meni örneği daha sonra laboratuvara gönderilir. Burada sperm sayısı, şekli (morfoloji) ve hareketi (motilite) gibi faktörler incelenir. Aynı zamanda enfeksiyon gibi potansiyel sorunlar da kontrol edilir. Kontrol sonunda sperm testi referans değerleri bulunur.

Sperm testi sonucu genellikle farklı örneklerde değişebilir. Doğru sonuçlar elde etmek için genellikle belirli bir süre boyunca birden fazla sperm analizi testi yapılır. Sperm analizi sonucu normal ise, üreme sağlığınızın genellikle iyi olduğunu gösterir. Bu durumda spermler, sayı, hareketlilik ve şekil açısından sağlıklı ve üreme için uygun niteliklere sahip olabilir.

Skrotal Ultrason

Erkek kısırlık testi arasında skrotal ultrason yer alır. Skrotal ultrason, genital bölgeden görüntüler elde etmek için yüksek frekanslı ses dalgalarını kullanır. Bu yöntem, doktorunuzun testislerde ve destekleyici yapılarında varikosel veya diğer olası sorunları gözlemlemesine yardımcı olur.

Transrektal Ultrason

Transrektal ultrasonografi sırasında, rektum içine yerleştirilmiş küçük ve kaygan bir çubuk kullanılır. Bu yöntemde doktor, prostatınızı değerlendirir ve meniyi taşıyan tüplerde tıkanıklık olup olmadığını kontrol eder.

Hormon Testi

Hipofiz bezi, hipotalamus ve testisler tarafından üretilen hormonlar, cinsel gelişim ve sperm üretiminde önemli bir rol oynar. Aynı zamanda, diğer hormonal veya organ sistemlerindeki anormallikler de kısırlığa neden olabilir. Hormon seviyelerini değerlendirmek için kan testi, testosteron ve diğer hormonların düzeylerini ölçmede kullanılır.

Meni Salımı Sonrası İdrar Testi

Meni salımı sonrası idrar testi, spermlerinizin çıkış sırasında penis yerine mesaneye doğru yönelip yönelmediğini belirlemek için kullanılır. Bu duruma "retrograd ejakülasyon" adı verilir.

Genetik Testi

Sperm konsantrasyonu aşırı düşük olduğunda, bu genetik bir rahatsızlığın işareti olabilir. Kan testi, Y kromozomunda genetik anormallik belirtileri taşıyıp taşımadığınızı tespit etmek için kullanılır. Doktorunuz, farklı konjenital veya kalıtsal sendromları teşhis etmek amacıyla genetik testler isteyebilir.

Testis Biyopsisi

Testis biyopsisinde, testisten bir iğne yardımıyla örnek alınır. Eğer testis biyopsisinin sonuçları sperm üretiminin normal olduğunu gösterirse, sorununuz büyük olasılıkla bir tıkanıklıktan veya sperm taşınmasıyla ilgili başka bir sorundan kaynaklanmaktadır.

 Özel Sperm Fonksiyon Testleri

Sperm kısırlık testleri spermlerinizin meni salınımından sonra ne kadar süreyle canlı kalabildiğini, yumurtaya ne kadar etkili şekilde nüfuz edebildiğini ve yumurtaya tutunmada herhangi bir sorun olup olmadığını değerlendirmek için uygulanır. Bu testler genellikle nadiren kullanılır ve tedavi önerilerini genellikle önemli ölçüde değiştirmez.

Evde Kısırlık Testleri Doğru Sonuç Verir Mi?

Evde yapılan kısırlık testleri, çiftlerin üreme sağlığıyla ilgili bazı temel faktörleri değerlendirmelerine yardımcı olabilecek testlerdir. Bunlar genellikle kadınların ovulasyonunu izlemeye veya erkeklerin sperm sayısını değerlendirmeye odaklanır. Doğruluk konusunda, evde yapılan testler genellikle size genel bir fikir verirken profesyonel laboratuvar testleri size kesin sonuç verecektir. Evde yaptığınız testin doğruluğundan şüpheleniyorsanız bir de doktor gözetiminde profesyonel laboratuvar testi yaptırmayı düşünebilirsiniz.

Ovulasyon Testleri (Luteinizan Hormon Testleri)

Kadınların ovulasyon dönemini belirlemek için kullanılır. Bu testler, idrarınızdaki “luteinizan hormon” (LH) seviyesini ölçer. LH seviyeleri yükseldiğinde, ovulasyon genellikle 24-48 saat içinde gerçekleşir. Bu testler genellikle doğru sonuçlar verir ve kadınların en verimli dönemlerini belirlemelerine yardımcı olur.

Basit Sperm Sayım Testleri

Erkeklerin sperm sayısını hızlı ve basit bir şekilde değerlendirmelerine yardımcı olur. Bu testler genellikle sperm örneğinizden alınan bir örnek üzerinde yapılan testlerdir. Ancak, profesyonel laboratuvar testlerinin doğruluğuna sahip olamayabilirler.

Salivary Ferning Testleri

Kadınların ovulasyon dönemini belirlemek için tükürük örneği kullanılarak yapılır. Ovulasyon döneminde tükürük örneği kururken özel bir desen oluşturabilir. Ancak bu testin güvenilirliği konusunda bazı karışıklıklar vardır.

Evde Rahim Salgısı Testleri

Rahim salgısı, rahim içi ortamın yumurtlamaya hazır olup olmadığını gösterir. Bu testler rahim salgısını örnekleyerek yapılır. Ancak doğruluk ve yorumlama konusunda hassas olabilir.

Evde Hormon Testleri

“Progesteron” gibi farklı hormonların seviyelerini ölçmek için kullanılabilir. Ancak bu testlerin profesyonel laboratuvar testlerinin yerini tutabileceği konusunda dikkatli olunmalıdır. Progesteron, kadın üreme sistemi ve hamilelik sürecinde önemli bir hormondur. Yumurtlamadan sonra kadın yumurtalıklarında üretilir ve genellikle yumurtlamadan sonraki ikinci fazda artış gösterir.

Kısırlık Testleri Hakkında Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar

Evde kısırlık testi yaparken dikkat etmeniz belli başlı konular vardır. Öncelikle testlerinizi doğru zamanda yaptığınızdan emin olun. Ovulasyon dönemi ve testosteron seviyeleri gibi faktörleri göz önünde bulundurarak en uygun zamanda testleri gerçekleştirin. Evde yapılan testleri dikkatlice okuyun ve talimatları doğru bir şekilde takip edin. Her test farklı olabilir, bu nedenle üretici talimatlarına uygun şekilde hareket etmek sonuçların doğruluğunu artırır.

Test sonuçlarını doğru bir şekilde yorumlamak için gerekli bilgiye sahip olduğunuzdan emin olun. Pozitif veya negatif sonuçları yorumlarken doktorunuza danışmanızı öneririz. Evde test sonuçları, sadece bir doktor tarafından yapılacak daha kapsamlı değerlendirmenin bir parçasıdır. Test sonuçlarına dayalı olarak doktorunuzun tavsiyelerine uygun hareket edin.

Kısırlık testleri sadece bir bileşeni değerlendirir. Diğer sağlık faktörleri, yaş, yaşam tarzı ve genetik faktörler gibi unsurları göz önünde bulundurarak geniş bir perspektifte düşünün. Test sonuçlarına dayanarak kendi başınıza tedavi planlaması yapmayın. Doktorunuzun rehberliği olmadan hareket etmek sağlığınıza zarar verebilir. Evde yapılan kısırlık testleri yardımcı olabilir ancak profesyonel laboratuvar testlerinin yerini tutamaz. Kesin teşhis için doktorunuzun önerdiği testlere yönelmek sizin için daha iyi olacaktır.

Kısırlık Testleri Hakkında Sık Sorulan Sorular

Kısırlık Testi Nasıl Yapılıyor?

Erkeklerde kısırlık testi genellikle spermiogram ya da sperm sayım testi olarak bilinir. Bu test için erkeğin 3 günlük bir cinsel perhiz yapması ve bir laboratuvara sperm örneği vermesi gerekir. Sperm örneği mikroskop altında incelenerek, sperm sayısı, hareketliliği, şekli ve diğer özellikleri değerlendirilir. Kadınlarda kısırlık testinde genellikle hormon seviyeleri, yumurtlama durumu, rahim ve tüplerin durumu gibi faktörler incelenir. Bunun için kan testleri, jinekolojik muayene, vajinal ultrasonografi, rahim filmi (HSG), MRI, laparoskopi ya da histeroskopi gibi yöntemler kullanılır.

Kısır Olup Olmadığı Hangi Testle Anlaşılır?

Kısırlık testi, hem erkeklerde hem de kadınlarda farklı yöntemlerle yapılır. Erkeklerde spermiogram adı verilen testle, sperm kalitesi ve miktarı ölçülür. Bu test için erkeğin cinsel ilişkiden 3 gün uzak durması ve laboratuvara sperm numunesi vermesi gerekir. Sperm numunesi, mikroskopla incelenerek, sayısı, hareketi, şekli gibi kriterlere bakılır. Kadınlarda ise kısırlık testi daha çeşitlidir. Kadınlarda hormon düzeyleri, yumurtlama zamanı, rahim ve tüplerin durumu gibi etmenler kısırlığa neden olabilir. Bu etmenleri belirlemek için kan testleri, jinekolojik muayene, vajinal ultrason, rahim filmi (HSG), MRI, laparoskopi ya da histeroskopi gibi yöntemler kullanılabilir.

Kısırlık Olup Olmadığı Nasıl Anlaşılır?

Kısırlık olup olmadığınızı anlamak için kısırlık testi yaptırmanız gerekir. Kısırlık testi hem kadınlara hem de erkeklere uygulanabilir, ancak testler farklıdır. Erkeklerde yapılan kısırlık testlerinde genellikle sperm sayısı ve verimliliği incelenirken kadınlarda kan testleri, jinekolojik muayene, vajinal ultrasonografi, rahim filmi (HSG), MRI, laparoskopi ya da histeroskopi gibi yöntemler kullanılır. 

Kadınlara Kısırlık Testi Nasıl Yapılır?

Kadınlarda kısırlık testleri birçok farklı yöntemle yapılabilir. Bunların arasında kan testleri, jinekolojik muayene, vajinal ultrasonografi, rahim filmi (HSG), MRI, laparoskopi ya da histeroskopi gibi yöntemler yer alır.