Çocuklarda Boy Kilo İndeksi Nasıl Olmalıdır?

Çoğu aile, çocuklarının boy ve kilosunda bir problem olup olmadığını aynı yaştaki diğer çocuklarla karşılaştırarak anlamaya çalışır. Aslında her çocuğun kendine özgü fiziksel özellikleri olmakla beraber çocuklarda boy kilo indeksi de farklılık gösterir. Çocuğunuzun en uygun kilo ve boy oranı belki de kendisini en rahat hissettiği oran olabilir. Yine de çocuğunuzun ilerde sağlıklı bir vücudu olması, küçük yaşlardan itibaren korunması gereken çocuklarda boy kilo ile yakından ilişkilidir. 

Bu yazımızda, çocuklarda boy kilo hesaplamayı öğrenebilecek ve hem bebek boy kilo cetveli hem de çocuklarda boy kilo cetveli yardımıyla çocuğunuz ya da bebeğinizin boy ve kilosunu takip edebileceksiniz.

Çocuklarda Boy Kilo İndeksi Nedir ve Nasıl Ölçülür?

Çocuklarda boy kilo indeksi çocuğunuzun boy ve kilosu arasındaki dengeyi ölçmeye yarayan bir değerdir. Çocuğunuzun boy ve kilo indeksini hesaplamak için cinsiyet, yaş, boy ve kilo gibi değişkenler gereklidir. Bu değişkenler yardımıyla çocuğunuzun boyunun karesi alınıp kilosuna bölünerek boy ve kilo indeksi hesaplanır.

Çocuğunuzun sağlıklı bir şekilde gelişimini takip etmek adına kullanılan boy ve kilo tablosu pediatristler (çocuk doktorları) tarafından da kullanılır. Ek olarak, boy ve kilo tablosu çocuğunuzun yaşına göre ideal boy ve kiloyu göstermesi için kişiselleştirilmiştir.

Erkek Çocuklarda Boy Kilo Tablosu

Erkek bebek boy kilo aylara göre tablosunda yeni doğan bebeğinizin erkek olması durmunda kilosu 3,3 kg ile 3,4 kg arası, boyu ise 50 cm olması ideal olarak kabul edilir. Çoğu bebek ilk birkaç gün içinde kilo kaybı yaşayıp sonrasında hızlı bir şekilde doğdukları ağırlığa geri yükselmektedir. Birçok bebek 3 aylık olana kadar ağırlıkları her gün 33-34 gram artmaktadır. Sonrasında dördüncü aydan itibaren neredeyse doğdukları kilonun iki kat üzerine çıkarlar. Bir yıldan sonra ise doğdukları kilonun yaklaşık üç katı olurlar. Boyları ise doğduklarından itibaren 25 cm uzar. 1 ile 2 yaş arası erkek çocuklar ortalama 2-3 kilo arası alırken boyları 5-8 cm arası uzamaktadır.

2 ile 12 yaş aralığında erkek çocuklarda ise  9 yaşından 15 yaşına kadar genellikle ani bir büyüme atağı görülür ve ağırlıklarında  yılda ortalama 3-4 kg artış yaşanır. Bununla birlikte, bu yaş grubundaki birçok çocuğun ergenlik döneminde büyüme atağı yaşadığını ve aslında sadece uzun boylu olmalarına rağmen yaşlarına göre iri görünebileceklerini akılda tutmakta fayda vardır.

Bu büyüme atağı dönemlerinde çocuğunuz takip edilmesi çok zor olan bir hızlılıkta gelişim gösterir.

İşte erkek çocuk ve bebek boy kilo aylara göre tablosu:

Kız Çocuklarda Boy Kilo Tablosu

Erkek ve kız çocuklarda boy ve kilo gelişimi farklılıklar gösterir. Kız bebeğinizin kilo bazında ortalamadan daha düşük veya daha yüksek persentilde olması her zaman gelişme problemi yaşadığı anlamına gelmez. Kilo ve boy çizelgesi bebeğinizin gelişimini takip etmenize yardımcı olur. Bebeğinizin boyuyla orantılı olarak kilo alımı sağlıklı olduğunun ve iyi beslendiğinin bir işaretidir.

1-2 yaş aralığındaki kız çocukların boy ve kilo gelişimi çeşitlilik göstermektedir. Bundan dolayı bu yaş aralığındaki kız çocuğunuzun boy ve kilo takibin sağlıklı bir şekilde yapabilmeniz için aydan aya değişen ortalama boy ve kilo değerlerini dikkate almanız gerekir. 2 yaşından 10 yaşına kadar kız çocuklarının ağırlığı ortalama 32 kg artmaktadır. 24 kg ila 46 kg aralığındaki kız çocukları bu yaşlardaki büyüme ataklarından kaynaklanan sapmalardan dolayı sağlıklı olarak kabul edilmektedir. Tüm çocuklar farklı oranlarda büyür ve aynı yaştaki çocuklar arasında kilo ve boy farklılıkları olması normaldir. Önemli olan çocuğunuzun düzenli bir şekilde gelişim göstermesidir.

İşte kız çocuk ve bebek boy kilo aylara göre tablosu:

Çocuk Gelişimi Hakkında Bilinmesi Gerekenler

Motor becerileri, kaba motor ve ince motor olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Aynı zamanda çocukların fiziksel gelişiminden sorumludurlar. Kaba motor becerileri yürüme, emekleme gibi büyük kas gruplarının hareket ettirdiği fiziksel becerilerden sorumluyken ince motor becerileri ise kavrama, yazı yazma gibi küçük kas grupları hareketlerinden sorumludur. Bu iki becerinin çocuğunuzun yaşına uygun olarak ilerlemesi çocuğunuzun fiziksel gelişiminin sağlıklı bir şekilde ilerlediğini gösterir. 

Çocuğunuz 1 yaşından 6 yaşına kadar emekleme, yürüme, konuşma, yazma, koşma gibi birçok fiziksel becerilerini geliştirmiş olur. Çocuğunuzun boy ve kilo gelişimi, doğumdan 14 yaşına kadar çok hızlı gerçekleşmektedir. 14 yaşına kadar her yıl ortalama 7 cm uzar ve ağırlığı 2 kg artar. Ancak 14 yaşından sonra çocuğunuz daha yavaş uzamaya ve kilo almaya başlar. 

Çocuğun Boy ve Kilosunu Ne Etkiler?

Bebeğinizin anne karnında kaldığı süre doğumdaki boyu ve kilosunu etkiler. Bebeğinizin 9 aydan daha uzun sürede dünyaya gelmesi onu ortalama boy ve kilonun üzerine çıkarırken 9 aydan önce doğması ortalama boy ve kilo değerlerinin altında kalmasına neden olur. 

Hamilelik sürecinde sigara, uyuşturucu ve alkol gibi ürünler tüketmeniz çocuğunuzun ortalama boy ve kilo değerlerinin altında kalarak dünyaya gelmesine neden olur. Ek olarak hamilelik sürecinde yemeği fazla kaçırarak aşırı kilo almanız ya da şeker hastalığınızın olması bebeğinizin ortalama boy ve kilo değerlerinin üzerinde doğmasına neden olur. 

Yeni doğan kız bebekler, erkek bebeklerden boy ve kilo bakımından daha ufak şekilde dünyaya gelirler. İlk aylarda anne sütü ile beslediğiniz bebeğiniz, formül sütü ile beslenen bebeklere kıyasla daha yavaş kilo alacaktır. Bebeğinizi 3 aylık olana kadar anne sütü ile beslemeniz gelişimini hızlandıracaktır.  Ancak 2 yaşından sonra anne sütü ya da formül sütü ile beslenen bebeklerde gelişim farkı olmayacaktır. 

Çocuğunuzda düşük büyüme hormonu değerleri veya düşük tiroit seviyesi gibi hormon dengesizliği sorunları varsa çocuğunuzun boy ve kilo gelişimi yavaşlama gösterir. Ayrıca hamilelik sürecinde düzenli kortikosteroid kullanımı çocuğunuzun boy ve kilo gelişimini yavaşlatabilir.

Kortikosteroid, vücutta iltihaplanma, alerji, bağışıklık ve hormon dengesini düzenleyen bir grup ilaçtır. Kortikosteroidler, böbrek üstü bezlerinin salgıladığı kortizol hormonuna benzer yapay maddelerdir. Kortikosteroidler, astım, artrit, egzema, ülseratif kolit, Crohn hastalığı, lupus, lenfoma ve organ nakli gibi çeşitli hastalıkların tedavisinde kullanılırlar.

Çocuğunuzun kanser, böbrek yetmezliği veya kistik fibrozis gibi kronik bir hastalığı veya gastrointestinal rahatsızlık gibi sindirme sistemini etkileyen herhangi bir rahatsızlığı varsa, boy ve kilo gelişimi yavaşlayabilir.

Down sendromu, Noonan sendromu veya Turner sendromu gibi belirli genetik rahatsızlıklar da çocuğunuzun kilo ve boy gelişimini olumsuz yönde etkiler.

Persentil Nedir ve Nasıl Hesaplanır?

Bebek boy ve kilo çizelgeleri çocuğunuzun nasıl büyüdüğüne dair genel bir fikir verir. Bebeğinizin büyümesini aynı yaş ve cinsiyetteki diğer bebeklerle karşılaştırmak için yüzdelik dilimleri kullanırlar.

Grafikler, ortalama olan 50. persentildeki her iki cinsiyetten çocuğun boy ve ağırlığını gösterir. Çocuğunuzun bu persentilden daha yüksek olması ortalamadan daha büyük olduğu anlamına gelir. Daha düşük olması ise ortalamadan daha küçük olduğunu gösterir.

Örneğin, 2 aylık bir kızınız varsa ortalama ağırlığı 5 kg'dır. Eğer 2 aylık kızınız 6 kg ağırlığındaysa, ortalamadan daha ağır demektir. Bu dönemde ortalama uzunluk değeri 57 cm'dir. Dolayısıyla, kızınız 2 aylıkken 50 cm uzunluğundaysa, ortalamadan kısa olduğu anlamına gelmektedir.

Doktorunuz normalde çocuğunuzun kilosunu ve boyunu persentil olarak hesaplar. Örneğin çocuğunuz kilo bazında 75. persentildeyse, bu, yaşı ve cinsiyeti aynı olan çocukların yüzde 75'inin daha zayıf, yüzde 25'inin ise daha kilolu olduğu anlamına gelir.

Çocuğunuzun ölçümlerinden biri 10. persentilin altında veya 90. persentilin üzerindeyse, doktorları bunun nedenini belirlemek için  çocuğunuzun büyümesini dikkatle izlemek isteyebilir. Ancak genel olarak çocuğunuzun zaman içindeki düzenli  boy ve kilo artışı,  grafikte hangi yüzdeye denk geldiğinden daha önemlidir.

Çocuklarda Boy ve Kilo indeksi Sık Sorulan Sorular

Çocuğunuz zayıf veya kilolu ise ne yapmalısın?

Çocuğunuzun zayıf veya kilolu olup olmadığını anlamak için boy-kilo indeksi (BKİ) hesaplaması yapabilirsiniz. BKİ, vücut ağırlığının boyun karesine bölünmesiyle elde edilen bir değerdir. Çocuklarda BKİ, yaş ve cinsiyete göre değişir. 

Çocuğunuzun zayıf olduğunu düşünüyorsanız, ona sağlıklı kilo aldırmak için Süt, muz, bal, bebe bisküvisi, badem ve sade dondurma gibi malzemeleri blenderdan geçirip lezzetli bir milkshake yapabilirsiniz. Kuruyemiş ve kuru meyvelerden küçük bir çerez tabağı hazırlayabilirsiniz. Bunlar hem kalorisi yüksek hem de besleyici yiyeceklerdir.

Çocuğunuzun kilolu olduğunu düşünüyorsanız, ona sağlıklı kilo vermesine yardımcı olmak için şekerli, yağlı ve işlenmiş gıdalardan kaçınmanızı tavsiye ederiz. Bunlar hem kalorisi yüksek hem de besleyici değildir. Bunların yerine taze meyve, sebze, tam tahıl, yağsız protein ve sağlıklı yağlar gibi gıdalar tercih edebilirsiniz. 

Çocuğunuz kısa veya uzun boylu ise ne yapmalısın?

Çocuğunuzun kısa olduğunu düşünüyorsanız, onun boyunu uzatmak için yeterli ve dengeli beslenmesini sağlayın. Boy uzaması için gerekli olan protein, kalsiyum, demir, çinko, A, C ve D vitaminleri gibi besin öğelerini içeren yiyecekler verebilirsiniz. Süt, yoğurt, peynir, yumurta, et, balık, kurubaklagiller, yeşil yapraklı sebzeler, meyveler ve fındık gibi gıdalar boy uzamasına katkı sağlar. Ek olarak çocuğunuza düzenli uyku alışkanlığı kazandırın. Uyku sırasında salgılanan büyüme hormonu, boy uzamasını destekler. Çocuğunuzun yaşına uygun olarak günde 8-10 saat uyumasını sağlayabilirsiniz.

Boy kilo indeksi nasıl olmalı?

Boy kilo indeksi, vücut ağırlığının boy uzunluğunun karesine bölünmesiyle elde edilen bir değerdir. Bu değer, kişinin zayıf, normal, fazla kilolu veya obez olup olmadığını gösterir. Boy kilo indeksi nasıl olmalı sorusunun cevabı, yaşa ve cinsiyete göre değişir. Genel olarak, yetişkinler için sağlıklı bir boy kilo indeksi aralığı 18,5 ile 24,9 arasındadır. Bu aralığın altında veya üstünde olan kişiler sağlık riskleriyle karşı karşıya kalabilirler. Çocuklar için ise boy kilo indeksi hesaplamasında persentil tablosu kullanılır. Persentil tablosu, çocuğun boy ve kilosunu yaş ve cinsiyete göre karşılaştırır ve yüzdelik olarak ifade eder. Örneğin, bir çocuğun boyu persentil tablosunda %50 ise, aynı yaş ve cinsiyetteki çocukların yarısı ondan kısa, yarısı ondan uzundur. Çocuklar için sağlıklı bir boy kilo indeksi aralığı %5 ile %85 arasındadır. Bu aralığın altında veya üstünde olan çocuklar zayıf veya fazla kilolu olarak değerlendirilir.

Boy kilo indeksi en az kaç olmalı?

Boy kilo indeksi en az kaç olmalı sorusunun cevabı, yaşa ve cinsiyete göre değişir. Genel olarak, yetişkinler için sağlıklı bir boy kilo indeksi aralığı 18,5 ile 24,9 arasındadır. Bu aralığın altında olan kişiler zayıf olarak değerlendirilir. Çocuklar için ise boy kilo indeksi hesaplamasında persentil tablosu kullanılır. Persentil tablosu, çocuğun boy ve kilosunu yaş ve cinsiyete göre karşılaştırır ve yüzdelik olarak ifade eder. Çocuklar için sağlıklı bir boy kilo indeksi aralığı %5 ile %85 arasındadır. Bu aralığın altında olan çocuklar zayıf olarak değerlendirilir.