Ciğer Geliştirici İğne Nedir ve Ne Zaman Kullanılır?

Günlük hayatımızda ciğer geliştirici veya akciğer geliştirici iğne olarak da bilinen kortikosteroidler, hamilelikte erken doğum riski ile karşı karşıya olan annelerde tehlikeli durumları önlemek amacıyla kullanılan ilaçlardır. Henüz anne karnındayken akciğer gelişimi bebeklerde hamileliğin 26. haftası gibi başlar ve 34. haftaya kadar gelişimini büyük oranda ilerletir. Hamileliğin 39. ve 40. Haftalarında ise akciğerler gelişimlerini büyük ölçüde tamamlamış olurlar. Erken doğan bebekler ise akciğer gelişimlerini tam olarak ilerletemedikleri için doğum sonrasında çeşitli solunum problemleri yaşayabilirler.

Erken doğum riski olan hamileliklerde olası bu problemleri önlemek veya bebeğin anne karnındaki akciğer gelişimi sürecini hızlandırmak, desteklemek için anneye akciğer geliştirici iğne yapılır. Peki, bu ciğer geliştirici iğne ne zaman uygulanır veya yan etkileri nelerdir? Bu ve bunun gibi akciğer geliştirici iğne ile ilgili sorularınızın yanıtlarını sizler için içeriğimizde derledik.

Ciğer Geliştirici İğne Nedir?

Akciğer geliştirici iğne, tıbbi adı ile kortikosteroid, bebeğin akciğer gelişimini hızlandırmak adına anneye uygulanan bir ilaçtır. Anne karnında bebeklerin akciğer gelişimleri ortalama 26. haftada vücutta “sülfaktan” adı verilen bir maddenin üretilmesi ile başlar. 34. haftada gelişimini ileri bir düzeye taşıyan akciğerlerin tam anlamı ile gelişmesi 39. ve 40. haftaları bulur. Erken doğum riski taşıyan hastalarda, doğum sonrası bebeğin solunum problemleri yaşamasını önlemek adına hamilelikte akciğer geliştirici iğne yani marka ismi ile Celestone uygulanır.

Ciğer Geliştirici İğnenin Yararları

Anne karnındaki bebeğin akciğer gelişimini desteklemek için yapılan akciğer geliştirici iğneler doktorun gözleminde ve kararında uygulanmaktadır. Fakat bu ilacın içerisinde kortizon bulundurması anneler için endişe verici bir durum olabilir. Kortizon, böbrek üstü bezlerinde doğal olarak üretilen bir hormondur ve vücutta fazla olduğu takdirde bağışıklık sisteminin zayıflaması ve depresyon gibi rahatsızlıklara neden olabilir. Fakat, akciğer geliştirici iğnelerin içerisinde bulunan kortizon miktarı bir doktor gözetiminde takip edildiği sürece anneye bir yan etki göstermez. Erken doğum riski olan hamileliklerde bebeğin sağlığı için ciğer geliştirici ilaçlar kullanmak gerekebilir. Hamilelikte akciğer geliştirici iğnenin bebeğe yararları şunlardır;

Solunum Sıkıntılarını Azaltır

Akciğer geliştirici iğneler, özellikle erken doğum riski yüksek hamileliklerde uygulandıklarında bebeğin doğum sonrası yaşayabileceği solunum sıkıntılarını azaltıyor. Erken doğan bebeğin ciğerlerinin tam gelişmemesi nedeni ile nefes almada yaşayabileceği sıkıntılar akciğer geliştirici iğne ile minimum seviyelere kadar inebiliyor.

Sürfaktan Üretimini Arttırır

Hamileliğin ortalama 26. haftasında vücut, sürfaktan adı verilen bir madde salgılamaya başlar. Bu madde, bebeğin akciğerlerinin gelişiminde önemli bir rol oynuyor ve akciğer fonksiyonlarını etkileyebiliyor. Akciğer geliştirici iğne uygulandığı takdirde vücut, sürfaktan üretimi arttırıyor. Bu şekilde ciğer geliştirici iğnelerin uygulanması direkt olarak bebeğin akciğer kapasitesini yükseltiyor.

Bebekte Beyin Kanamasını Önler

Akciğer geliştirici iğneler, solunuma ve akciğer kapasitesine katkıda bulunmanın yanı sıra bebeğin tehlikeli durumlar ile karşı karşıya kalma riskini de azaltıyor. Bebeğin gelişim süreci içerisinde beyni içerisinde bulunan ventriküler adı verilen boşluklara kanama olması ihtimalini oldukça azaltan akciğer geliştirici iğneler bu sayede özellikle erken doğumlarda bebeğinizin doğum sonrasında yoğun bakıma alınma olasılığını minimuma kadar indirebiliyor.

Ciğer Geliştirici İğnenin Yan Etkileri

Bebeğiniz erken doğum riski taşıdığında ciğerlerin gelişimini olabildiğince tamamlayabilmesi adına doktorunuz, akciğer geliştirici iğne uygulanmasını önerebilir. Doğum sonrası solunum sıkıntılarını ve olası komplikasyonları minimuma kadar indirebilen bu iğne, anneye uygulandığı zaman çeşitli yan etkileri de görülebilir. Akciğer geliştirici iğnenin yan etkileri şu şekilde sıralanmaktadır;

Bebeğinizin Küçük Doğması

Daha öncesinde yapılan araştırmalarda anne karnındaki fetüslere steroidlerin yani geliştirici ilaçların uygulanmasının bebeklerin ağırlıklarının ve boylarının beklenenden küçük olabileceği ortaya çıkmıştır. Ancak, 2015’te yapılan bir araştırmaya göre sürekli olarak alınan kortikosteroidler faydalarının yanında az ve limitli yan etkiler göstermiştir. Yani, akciğer geliştirici iğne alındığı takdirde bebeğinizin beklenenden biraz daha ufak doğması normal bir durumdur ve uzun süreli bir zararı olmamaktadır.

Kilo ve Yağ Problemi

Araştırmalar sonucunda akciğer geliştirici iğnenin yan etkilerinden biri bebeğin adipozite adı verilen ve halk içinde yağlılık olarak bilinen bir durumdur. Bebeğiniz büyüme sürecinde anne karnındayken aldığı akciğer geliştirici iğnenin içinde bulunan maddeler dolayısı ile kilo ve yağlılık problemi yaşayabilmektedir. Bu durum daha sonrasında ergenliğe giriş yaşlarında ortaya çıkabilmektedir ve tehlike arz etmeyen normal bir durumdur. Sağlıklı bir diyet ile ergenlik tamamlandığı sürece bu risk ortadan kalkmaktadır.

Akciğer Geliştirici İğnenin Anneye Etkisi

Bebeğin gelişimine katkı sağlayan bu ilaçların anneye uygulanması sebebi ile akciğer geliştirici iğnenin annede yan etkileri de merak edilen konulardan biridir. İlacın anneye uygulanmasından sonra bölgede herhangi bir acı veya şişlik görülmemiştir ve akciğer geliştirici iğnenin anneye bilinen bir yan etkisi bulunmamaktadır. Bunun yanında, ciğer geliştirici iğnelerin düzenli olarak uygulanması sonucunda anne geçici olarak uyku problemleri ile karşılaşabilir.

Akciğer geliştirici ilaçların kortizon içermesi endişe oluşturan bir durum olabilir. Yine de bir uzman doktorun önerisi ve gözlemleri sonucunda gerektiği takdirde anneye akciğer geliştirici ilaçların uygulanması bebeğin doğum sonrası sağlık problemlerini minimuma indirmektedir.

Ciğer Geliştirici İğne Ne İçin Kullanılır?

Bebek için akciğer geliştirici iğne, erken doğum riski olan hamileliklerde bebeğin ciğer gelişimini olabildiğince tamamlayabilmesi için geliştirilmiş bir tedavidir. Yani, akciğer geliştirici iğne (Celestone) akciğer gelişimini tamamlayamayacak ya da ilerletemeyen bebekler için anneye uygulanan bir tür ilaçtır.

Ciğer Geliştirici İğne Ne Zaman ve Nasıl Yapılır?

Akciğer güçlendirici olarak bilinen kortikosteroidler arasında iki farklı çeşit vardır: betametazon ve deksametazon. Betametazon genellikle hamileliklerinin 24. ve 34. haftaları arasında erken doğum yaşama riski yüksek olan anne adaylarına reçete edilir. Bu ilaç her doz arasında 24 saat ara ile iki ayrı doz halinde uygulanır. Farklı olarak deksametazon, her doz arasında 12 saat arayla toplam dört doz halinde uygulanır. Bu akciğer güçlendirici iğnelerin uygulanması ikiz gebeliklerde de aynı şekilde olmaktadır. 

Betametazon, yenidoğanlarda deksametazon ile nörolojik sorunlar arasında potansiyel bir ilişki olduğunu gösteren bazı çalışmalar olması nedeniyle tercih edilen akciğer geliştirici olarak kabul edilmektedir. Sonuç olarak, betametazon tedaviler arasında daha güvenli bir alternatif olarak kabul edilmektedir. Peki, akciğer geliştirici iğneler nasıl yapılır?

Annelerin en çok merak ettiği konulardan biri olan akciğer geliştirici iğneler, zannedilenin aksine direkt olarak bebeğe uygulanmaz. Bunun yerine, bu enjeksiyonlar annenin kalçasından kas içine yapılır. İlaç daha sonra plasenta aracılığı ile bebeğe ulaşır ve etkilerini gösterir. Akciğer geliştirici iğneler bebekte etkilerini kısa süre içerisinde gösterir ve akciğer gelişimini hızlandırır.

Ciğer Geliştirici İğne ile İlgili Sık Sorulan Sorular

Hangi iğne bebeğin akciğerlerinin gelişmesine yardımcı olur?

Anne karnındaki bebeğin akciğer gelişimine yardımcı olmak adına Celestone adı verilen akciğer geliştirici iğneler kullanılır.

Steroid iğnelerinin bebeğimin akciğerleri üzerinde etkisi ne kadar sürer?

Hamile iken bebeğin akciğer gelişimini desteklemek için steroid kullanımı doktor gözetiminde yapılmalıdır ve akciğer kapasitesini kalıcı olarak arttırabilmektedir.

Steroid iğneleri bebeklerin akciğerlerine nasıl yardımcı olur?

Özellikle erken doğum riski olan hamileliklerde uygulanan akciğer geliştirici iğneler, içerisinde bulundurdukları steroidler ile vücutta bebeğin akciğer gelişimi için önemli olan sürfaktan maddesinin üretimini arttırır.

Akciğer geliştirici iğne ne zaman yapılır?

Henüz 34. haftaya ulaşmamış gebeliklerde bebeğin akciğerlerinin yeterince gelişmediği takdirde uygulanmaktadır.

Gebelikte ciğer geliştirici iğne kaç doz yapılır?

Anne karnındaki bebek için akciğer geliştirici kortikosteroidlerden betametazon kullanıldığı takdirde anneye 24 saat ara ile 2 doz uygulanması önerilmektedir.

Akciğer gelişim iğnesi nasıl yapılır?

Akciğer geliştirici iğneler direkt bebeğe uygulanmaz. Anneye kalça bölgesinden kas içine enjekte edilen bu ilaçlar bebeğe plasenta aracılığı ile ulaşır.

Bebeğin akciğer gelişimi kaçıncı haftada başlar?

Anne karnındaki bir bebeğin akciğer gelişimi gebeliğin 26. haftası civarlarında başlamaktadır.