Bebeklerinin diş çıkarma sürecinin bittiğini düşünen aileler, maalesef bu konuda haklı olmayabilir. Çocuklar, 1 ve 3 yaş arasında sekiz adet azı dişi çıkarırlar. Diş çıkarma sürecinde, bebeğin ağzından salya gelmesi veya huysuzluk gibi durumlarla karşılaşılabilir. Bu süreçte bebekler, damaklarının neden kaşındığını ya da ağrıdığını anlamakta zorlanabilirler ve bu durumdan kaynaklanan huysuzluklarını gidermekte çoğunlukla ebeveynler güçlük çeker. İki yaş dişleri, çocuğun süt dişlerini takip ederler. İyi haber şu ki, bu dişler çocuğun kalıcı dişleri çıkana dek çıkaracağı son dişleridir. Diş çıkarma semptomlarını ,bebeğin ilk dişlerinin ne zaman çıktığını öğrenmek ve diş çıkarma sürecini rahat bir şekilde atlatmanın yolları hakkında daha fazla bilgi almak için yazımızı okuyabilirsiniz!
Bebeklerde diş çıkarma süreci oldukça zorlu bir süreçtir ancak doğru takip edilirse rahatlıkla atlatılabilir. Bebeklerin azı dişi çıkarma sürecine dair verilen geniş bir aralık vardır ve ilk küçük dişlerin görünmesi anı bebekten bebeğe farklılık gösterebilir. Çoğu bebek, daha diş çıkarma belirtileri ortaya çıkmadan, yaklaşık 6 aylıkken ilk dişlerini çıkarır. Bununla beraber, gelişimine bağlı olarak bazı bebeklerde ilk dişler 3-4 aylıkken bile çıkabilirken bazı bebeklerde ise ilk yaşlarını aldıktan bir süre sonra çıkabilir. Bebeklerin azı dişlerinin çıkma süreci aşamalar halinde gerçekleşir.
İlk azı dişleri genelde birinci yıl azı dişleri olarak adlandırılırlar ve üst çenede 13 ile 19 ay arasında, alt çenede ise 14 ile 18 ay arasında çıkarlar. Bu azı dişleri, ön dişlere göre daha büyük ve geniştir. İlk azı dişlerinden sonra köpek dişleri ağızda yerini almaya başlar. Üst köpek dişleri genellikle 16 ile 22 ay arasında yerleşirken alt köpek dişleri ise yaklaşık olarak 17 ile 23 ay arasında yerleşir. Bu dişlerin ardından ikinci azı dişleri olarak da adlandırılan iki yaş azı dişleri üst sırada 25 ile 33 ay arasında, alt sırada ise 23 ile 31 ay arasında çıkar. Bu azı dişleri çıktıktan sonra 20 adet süt dişinin setini tamamlanmış olur.
Diş çıkarma süreci, bebeklerin ilk dişlerini gözlemlediğimiz, pek çok değişim ve belirtilerle birlikte gelen bebeklerin büyüme yolculuğunun heyecanlı bir bölümüdür. Bazı şanslı bebekler ve aileler bu süreci sorunsuz atlatabilse de diğerleri için ağrı, rahatsızlık ve huysuzluk kaçınılmaz olabilir. Bebeklerin dişleri, rahimdeyken diş tomurcuklarının diş etlerinde oluştuğu dönemde gelişmeye başlar ve sonrasında dişleri diş etlerinden çıkar. Bundan dolayı, dişlerin diş etlerinden çıkması süreci onlar için ağrıya ve belki de hassas ve şişmiş diş etlerine sebep olur.
Bebeğinizin diş çıkarmaya başladığı ilk dönemde, etrafındaki bölge kızarabilir ve şişebilir. Eğer bebeğiniz zaten bazı dişlerini çıkarmışsa, bunu muhtemelen deneyimlemişsinizdir.
İlk ön dişler diş çıkarma sürecinde genellikle en hassas olan dişler olarak bilinseler de azı dişleri çocuklar için en acı verici olandır.
Kesici dişler diş etini daha etkili bir şekilde keser ancak azı dişleri daha büyük ve sivri olmayan yüzey alanlarıyla çocuklar için süreci daha rahatsız edici hale getirir. Diş etinin bu bölgesindeki hassasiyet özellikle yemek yemeyi zorlaştırabilir.
Azı dişleri diş etinden geçerek çıkarken, çocuğunuz sakin bir yapıya sahipse bile sizi şaşırtacak derecede huysuz olabilir, ağrıdan dolayı gece boyunca uyumakta zorluk çekebilir ve yemek yemeyi reddedebilir. Bu durum hem sizin hem de bebeğiniz için çok stresli olabilir, ama dayanın çünkü bu büyüme aşaması uzun sürmeyecek!
Diş çıkarma, tükürük bezlerini uyardığından dolayı bebekler diş çıkarmaya başladıklarında salya sıvısı artar. Bu salya fazlalığı bebeğinizin çenesinde tahriş yaratarak kızarıklık ve döküntünün gelişmesine sebep olabilir. Ayrıca, aşırı tükürük bebeğinizin yutması için zorluk çıkarabilir, öksürmesine veya boğulmasına sebep olabilir. Diş çıkarma sürecinde bebekler neredeyse gördükleri her şeyi ısırırlar çünkü çiğnemenin baskısı, diş etlerindeki basıncı hafifletir ve dişin diş etinden çıkmasına yardımcı olur. Aynı zamanda, diş çıkarma sürecinde şişmiş ve kızarık diş etleriyle karşılaşabilirsiniz. Bu durum, dişlerin diş etlerinden çıkmaya başlamasıyla birlikte diş etinde oluşan hafif bir iltihaplanmadan kaynaklanır.
Azı dişi çıkarma süreci bebekler için zorludur ama onlara yardımcı olacak bazı yöntemler kullanabilirsiniz. Bebeğinizin ağzında soğuk bir şey, örneğin soğuk emzik, kaşık, temiz ıslak bez veya sıvı olmayan buzdolabında soğutulmuş diş çıkarma oyuncakları veya halka gibi şeyler deneyebilirsiniz ancak dikkatli olun çünkü bazı uzmanlar, dondurulmuş diş çıkarma oyuncaklarının çok soğuk olduğunu ve bebeğinizin ağzına zarar verebileceğini söylüyor. Bunu önlemek için bebeğinizin verdiği tepkilere bakabilir, onun için çok soğuk olup olmadığını kontrol edebilirsiniz.
Diş çıkarma oyuncakları, bezler ve diğer eşyaları bebeğiniz kullandıktan sonra temizlediğinizden emin olun. Şekersiz sert bir diş çıkarma bisküvisini deneyebilirsiniz. Bebeğiniz 9 aydan daha büyükse, biberondan soğuk su verebilirsiniz. Bebeklerinizin diş etlerini nazikçe ovuşturmak için temiz bir parmak veya çok yumuşak bir parmak diş fırçası kullanabilirsiniz. Bunun için bir ila iki dakika boyunca hafifçe masaj yapmayı deneyebilirsiniz. Küçük dairesel hareketler yapmak işe yarayabilir. Eğer bebeğinizi emziriyorsanız, her emzirme öncesinde parmaklarınızı soğuk suya batırıp diş etlerine masaj yapmayı deneyin. Böylelikle, emzirme sırasında meme başınızı ısırmasını engelleyebilirsiniz. Bir diş çıkarma oyuncağı satın alabilirsiniz ancak asla bir oyuncağı bebeğinizin boynuna bağlamayın, çünkü boğulma riski oluşturabilir.
Azı dişi çıkaran bebeklerde ağrı, iştah değişiklikleri, uyku sorunları ve irritabilite gibi rahatsızlıklar görülebilir. Diş etlerindeki basınç nedeniyle bebekler ağrı ve rahatsızlık hissedebilir ve bu da yemek yeme isteklerini azaltabilir. Bununla beraber, diş çıkarma süreci uyku düzenini etkileyebilir ve bebeklerde uyku sorunlarına neden olabilir. Ayrıca, bebeğiniz bu süreçte tanıdığınızdan daha huysuz olabilir.
Bebeklerin diş çıkarma belirtilerini gösterme süresi değişebilir ancak genel olarak diş çıkarma süresinin yaklaşık bir hafta sürdüğünü söyleyebiliriz. Bu süre, dişin diş etlerinden çıkmadan önceki birkaç gün ve çıktıktan sonraki birkaç günü kapsar. Bu belki uzun bir süre gibi gelmeyebilir, ancak özellikle birden fazla diş hızla ardışık olarak çıktığında zorlu bir süreç olacaktır.
İki alt ön diş, bebek için en ağrılı dişler olma potansiyeline sahiptir çünkü ilk çıkanlardır. Bu tür bir rahatsızlıkla daha önce hiç karşılaşmamış bir bebek için acı ve kafa karışıklığı yaratır. Bununla beraber, hangi dişlerin gerçekten en ağrılı olduğu konusunda çoğu doktor büyüklüklerinden dolayı azı dişlerini öne sürer. Neyse ki, ilk azı dişleri genellikle 14 ila 18 ay civarında çıkar ve bu zamana kadar hem siz hem de bebek sürece daha alışmış olursunuz ve bebek için bu kadar şaşırtıcı bir durum olmaz.
Diş çıkarmadan kaynaklanan ateş genellikle bir-iki gün sürer. Eğer bebeğinizin ateşi bu süreden daha uzun sürerse veya şiddetli ishal veya bir döküntü gibi diğer belirtilerle birlikte görülüyorsa, başka bir sebepten kaynaklanıyor olabilir. Uzmanlara göre, çocuğunuz ateşiyle uyuyabiliyorsa ve uyanıkken çok rahatsız değilse, ateş için herhangi bir tedavi yöntemi aramanıza gerek yok. Ateşten kurtulmaya çalışırken herhangi bir ilaç geçici olarak çocuğun kendini daha iyi hissetmesini sağlayacaktır ancak aslında ateşe neden olan enfeksiyonla bağışıklık sisteminin mücadelesine yardımcı olmaz. Bebeğinizin vücut sıcaklığı 2-3 günden daha uzun süre yükseldiyse veya yüksek ateşi varsa, doktorunuzu bilgilendirmelisiniz çünkü bu senaryolar muhtemelen "diş çıkarma ateşi" değildir.