Çocuklarda Tuvalet Eğitimi
Tuvalet ihtiyacı hayatımızın önemli bir noktasıdır. Hem sağlık hem de sosyal açıdan birçok gereksinimi bulunmaktadır. Yetişkinler olarak bize basit bir mesele gibi gelse de küçük bir çocuk için kafa karıştırıcı olabilir. Özellikle hem fiziksel hem de zihinsel gelişim açısından tuvalet eğitimi büyük bir rol oynamaktadır.
Elbette her çocuğun tuvalet eğitimi süreci farklıdır. Bazı çocuklar 18 aylıkken tuvalet eğitimi alırken bazılarında ise 30 aya kadar beklemek gerekebilir. Tuvalet eğitiminin başlama süresini birçok etken değiştirmektedir.
Siz de çocuğunuza tuvalet eğitimi vermek istiyorsanız ama nereden başlayacağınızdan emin değilseniz içeriğimizi okuyarak öğrenebilir, çocuğunuzu başarılı bir şekilde eğitebilirsiniz.
Çocuklarda Tuvalet Eğitimine Ne Zaman Başlanmalıdır?
Bebekler doğduklarında mesane ve bağırsak kontrolüne sahip değildirler. Vücut refleksif olarak çalışır ve herhangi bir düzen izlemez. Sindirim sistemi kontrolü bebeklerde 18. ay itibariyle gelişmektedir. 18 aylık olduktan sonra çocuklar mesane ve bağırsak kasları üzerinde kontrol kazanmaya başlar. Bu da çişlerini ve kakalarını tutmalarını sağlamaktadır. Bu gelişim olmadan önce çocukların tuvaletleri tutması, kontrol etmesi veya tuvalet ihtiyacı hissetmelerini zorlaştırır.
Elbette sadece 18 aylık olmak yetmiyor. Bebeğinizin aynı şekilde sosyal zekasının da gelişmiş olması gerekmektedir. Tuvalet kavramının ne olduğunu bilmesi, tuvaletini yapınca bezinden rahatsız olması da gerekmektedir. Aksi takdirde bebeğiniz tuvalet eğitimi alma ihtiyacını hissetmez. Çocuğunuz bezinden rahatsız olduğu sürece onu ikna edip tuvalete gitmesi gerektiğini öğretme fırsatı elde edersiniz.
Çocuğunuzun Tuvalet Eğitimine Hazır Olduğunu Gösteren İşaretler
Çocuğunuzun tuvalet eğitimi için yeterince büyümüş olabilir. Ancak yeterince hazır değilse tuvalet eğitimi çok zorlu olabilir. Bebeğinizin fiziksel olarak hazır olma süreci 18 – 24 ay arasında gerçekleşse de zihinsel olarak da hazır olmalıdır. Aşağıdaki belirtilere göre çocuğunuza tuvalet eğitimi verip vermeyeceğinize karar verebilirsiniz.
Fiziksel Belirtiler
- Çocuğunuzun tuvalet eğitimi için vaktinin geldiğini gösteren bazı fiziksel belirtiler şunlardır:
- Tuvaletini yaptığını anlamak
- Tuvaletini tutabilmek
- Bezin gün içinde 2 – 3 saat kadar temiz kalabilmesi
- Bezin kendisinden rahatsız olmak
- Kendi pantolonunu ve külotunu indirip giyebilmek
- Islak ve kuru arasındaki farkı ayırt etmek
Zihinsel Belirtiler
- Çocuğunuzun tuvalet eğitimi için vaktinin geldiğini gösteren bazı zihinsel belirtiler şunlardır:
- Tuvalet yaptıktan sonra bezinden rahatsız olmak
- Tuvaleti kullanmayı istemek
- Günün belirli saatlerinde tuvaletini yapmak, tuvalet ihtiyacının bir düzende ilerlemesi
- Talimat verdiğinizde rahatça anlayıp dediklerinizi uygulamak
- Tuvaletinin gelmesi ile tuvaleti kullanmak arasında bağ kurabilmek
Çocuğun Tuvaletinin Geldiğini Anlamasının Yolları
Çocuğunuz 18 aylıkken kendisi de bağırsak hareketlerinin değiştiğini ve tuvaletinin geldiğini anlayacaktır. Ancak bunun ne olduğunu fark etmesi ve dile getirmesi biraz zaman alabilir. Bundan dolayı çocuğunuzla anlayacağı bir dilde konuşmalı ve ona tuvaletin ne olduğunu anlatmalısınız. Çocuğunuz anlattıklarınızdan yola çıkarak aradaki bağlantıyı kuracaktır.
Çocuğunuzun tuvaletinin geldiğini siz de anlayabilirsiniz. Bağırsak hareketleri arttıkça çocuğunuz tuvaletini yaptığını fark edecektir. Çocuğunuzun hal ve davranışlarından bunu siz de fark edebilirsiniz. Çocuğunuzun tuvaletini yaptığını anladığınızda kendisine sorabilirsiniz. Ancak bu soruyla çocuğunuzu sıkmayın veya daralamayın. Yoksa tuvalet konusundan soğuyabilir.
Çocuklara Tuvalet Eğitimi Verilirken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Çocuğunuz tuvalet eğitimi verirken birçok açıdan dikkatli olmalısınız. Şu anda öğreteceklerini büyük ihtimalle ömür boyu çocuğunuzla devam edecektir. Bu yüzden çocuğunuza kızmamalı ve sabırlı olmalısınız. Çocuğunuza tuvalet eğitimi verirken dikkat etmeniz gereken maddeler şunlardır:
Tuvaleti Tanıtın
Çocuğunuzun tuvaletin ne olduğunu anlaması önemlidir. Hem kendi klozetini, tuvalet aparatını tanımalı hem de sizin de bu tuvaleti kullandığınızı bilmelidir. Böylece kafasında herkesin tuvalete gittiği düşüncesi olacaktır. Aynı zamanda lavabo, tuvalet kağıdı ve diğer araç gereçleri de tanıtmalısınız. Çocuğunuz tuvaleti ve içindekileri tanıdıktan sonra çok daha rahat bir süreç yaşayabilirsiniz.
Tuvaleti Çocuğunuza Uygun Hale Getirin
Çocuğunuzun başlangıçta sizinle aynı klozete oturması mümkün değildir. Bundan dolayı küçük çocuk klozet aparatı veya lazımlık düşünebilirsiniz. Çocuğunuzun hangisinde rahat edeceğini düşünüyorsanız onu kullanabilirsiniz. Eğer klozet aparatı alacaksanız bir de tabure alarak çocuğunuzun ayaklarının yere basmasını sağlayabilirsiniz. Böylece çok daha rahat edecektir.
Çocuğunuza Kızmayın, Sabırlı Olun
Çocuğunuz bazen beklemediğiniz veya yanlış hareketler yapabilir. Bu hareketlerden dolayı çocuğunuza kızmamalı ve sakin bir şekilde durumu açıklamalısınız. Eğer kızarsanız yaptığı harekete devam edebilir. Çocuğunuzun hareketi her ne olursa olsun sakin bir şekilde yanıtlayıp her şeyi anlayacağı şekilde açıklamalısınız.
Hijyen Kurallarını Öğretin
Sadece tuvalet değil, devamının da önemli olduğunu unutmayın. Çocuğunuzun kendini temizlemeyi öğrenmesi, devamında ellerini yıkamayı da öğretmelisiniz. Çocuğunuz bu konuda isteksiz olursa ellerini yıkamazsa hasta olabileceğini açıklayarak ikna etmeyi deneyebilirsiniz.
Başarılarını Övün
Övgüler çocukları mutlu edecektir. Mutlu çocuklar ise övgü aldığı eylemleri aynı şekilde yapacaklardır. Çocuğunuz bir işi başarılı bir şekilde yaptığında onu övmekten çekinmeyin. Böylece çocuğunuz doğru eylemleri yapmaya devam edecektir.
Meraklı Olmasına İzin Verin
Çocuklar ilk defa tuvaleti kullandıklarında dönüp tuvaleti ve kakalarını inceleyebilirler. Bu son derece doğaldır çünkü çocuğunuz kakanın kendisinden bir parça olduğunu düşünmektedir. Bu yüzden başta değişik hissedebilir. Ayrıca kakanın ne olduğu öğrenmek de meraklarının bir parçasıdır. Çocuğunuza dilediği gibi inceleme fırsatı verin.
Çocuğunuzu Utandırmayın
Çocuğunuz tuvalete çıktığında başlarda hafif çekinebilir ve utanabilir. Ancak tuvaletin utanılmayacak bir şey olduğunu, herkesin tuvaletini yaptığını ve bunun doğal olduğunu açıklamanız önemlidir.
Çocuklarda Tuvalet Eğitimiyle İlgili Sık Sorulan Sorular
Çocuklarda tuvalet eğitiminde 3 gün kuralı nedir?
Tuvalet eğitiminde 3 gün kuralı genellikle ebeveyn ve eğitimcilerin kullandığı bir ifadedir. Kurala göre 3 günde çocuklara tuvalet eğitimi verilmektedir. İlk gün sızdıran bez takılır. Çocuk tuvaletini yapınca rahatsız olması hedeflenir. İkinci gün bez takılmaz ve çocuk tuvaletini yaparsa daha çok rahatsız olup tuvalete gitmeyi isteyecektir. 3. günde aynı davranışı örnek alarak tuvaleti geldiğinde kendisi tuvalete gitmeyi hedefleyecektir.
Ancak 3 gün kuralı çocukların her birinin farklı olduğunu göz ardı eden bir sistemdir. Çocuklar farklı hızlarda ve sürelerde öğrenmektedir. Bu yüzden 3 gün kuralını uygulamak farklı sorunlara yol açabilir. Çocuğunuz rahatsız olmayabilir veya bezine iyice bağlanabilir.
3 yaş tuvalet eğitimi için geç mi?
Çocukların tuvalet eğitimi farklı sürelerde başlayabilir. Normalde 18 – 24 ay arası başlamak en doğru olanıdır. İlerleyen zamanlarda farklı sorunlar ortaya çıkabilir. 3 yaş tuvalet eğitimi için nispeten geç bir yaştır. Eğer çocuğunuz 3 yaşındaysa tuvalet eğitimine en kısa sürede başlamanız oldukça doğru olacaktır. 3 yaşına gelmeden tuvalet eğitimi en kolay ve rahat zamandır.
Tuvalet eğitimi kaç günde tamamlanır?
Her çocuğun tuvalet eğitim süreci farklıdır. Bazılarında tuvalet eğitimi 3 gün sürebilirken bazen 1 hafta sürmektedir. Bu süreç çok farklı değişkenlere bağlıdır ve net bir zamanı yoktur. Bu yüzden sadece sabırlı olmalı ve eğitime devam etmelisiniz.
Tuvalet eğitimi yaşı kaç olmalı?
Tuvalet eğitimi yaşı 18 aylıktan 24 aylığa kadar olan süreçtir. Bu süreç çocuğunuzun tuvalet eğitimini alması için en ideal zamandır. Elbette 24 aylıktan sonra da öğretebilirsiniz. Ancak bu durumda farklı sorunlar ortaya çıkabilir. Bu yüzden ne kadar erken o kadar iyi.
