Başarısız Tüp Bebek Sebepleri Nelerdir?

IVF veya yaygın adı ile tüp bebek tedavisi, hamilelik şansı azalmış olan ve anne olmak isteyen kişilerde kullanılan bir bebek yapma yöntemidir. Bu tedavi yönteminde ise en önemli faktör zamanı iyi kullanmak ve tüp bebek tedavisini olabildiğince ertelememektir. Bu süreç içerisinde özellikle ilk denemelerde başarısızlık ile karşılaşmak olabildiğince doğal ve normaldir. Peki, bebek yapmakta zorlanan annelerimiz için mucizevi bir tedavi olan tüp bebek neden başarısız olur? Bu ve bunun gibi başarısız tüp bebek tedavisi ile ilgili merak ettiklerinizi yazımızda sizler için derledik.

Tüp Bebek Nedir?

Günümüz dünyasında, in vitro fertilizasyon (IVF), doğurganlık sorunlarıyla karşı karşıya kalan çiftlere yardımcı olmak için kullanılan ve uzun süredir var olan bir tedavidir. Tüp bebek tedavisi günümüzde sıklıkla tercih edilerek en yaygın kısırlık tedavisi haline gelmiştir. 

Tüp bebek tedavisi süreci, üreme hücreleri olarak da bilinen kadın yumurtaları ile erkek sperminin kontrollü bir laboratuvar ortamında vücut dışında dikkatli bir şekilde birleştirilmesi ve döllendirilmesi ile başlar. Doğal gebe kalma sürecinden farklı olarak, bu yöntem döllenme sürecinin dikkatle izlendiği laboratuvar koşulları altında gerçekleşir ve sonuçta ortaya çıkan döllenmiş yumurtalar dikkatli bir şekilde annenin rahmine tekrar aktarılır.

Tüp bebek tedavisi genellikle yumurtalık tüpleri tıkalı veya alınmış kişilerde, karın içi yapışıklığı, yumurtalık kisti, kanser gibi gebe kalmayı zorlaştıran durumlarda kullanılmaktadır. Bunun yanında ileri yaşlarda çocuk yapmak isteyen kadınlarda veya yumurtlamada ve sperm sayısında bozukluk bulunan hastalarda da kullanılabilmektedir.

Tüp Bebeğin Başarısız Olmasının Sebepleri Nelerdir?

Tüp bebek tedavisi her ne kadar başarı oranı yüksek bir uygulama olsa da bazen bu tedavi başarısızlıkla da sonuçlanabilir. Bu durumun en yaygın nedenlerinden biri anneden alınan yumurtanın veya babadan alınan spermin düşük kalitede olması veya anne rahminde bulunan çeşitli bozukluklardır.

Yumurta veya Sperm Kalitesinin Düşük Olması 

Tüp bebek tedavisi anne adayı ve baba adayından alınan üreme hücrelerinin döllenmesi ile uygulanmaktadır. Bu nedenle, anneden alınan yumurta veya babadan alınan sperm örneklerinin kalitesinin düşük olması döllenmeyi ve embriyonun anne rahmine tutunmasını zorlaştırır. Bu da tüp bebek tedavisinin başarısız olmasına yol açar.

Anne Rahminde Sıkıntılar Oluşması 

Anne rahmi, bebeğin gelişebilmesi için verimli bir ortam sağlamaktadır. Dış ortamda döllenen yumurta, tüp bebek tedavisi sonucunda anne rahmine yerleştirilir. Ancak, anne adayının yaşından veya genetik bozukluklarından kaynaklı olarak rahim ortamının yeterli olmaması ve sıkıntılı olması durumunda embriyo tutunamaz. Tutunsa bile tam anlamı ile gelişemeyen embriyo, anne rahminde bulunan bu sıkıntılar dolayısıyla tüp bebek tedavisinin başarısızlıkla sonuçlanmasına sebep olur.

Döllenme Ortamının Yetersiz Olması 

Anne ve baba adaylarından alınan üreme hücrelerinin dış ortamda döllenmesi ve anne rahmine yerleştirilmesine tüp bebek tedavisi adı verilir. Bu tedavide her ne kadar döllenen yumurta anne karnına benzetilmeye çalışılmış bir ortamda korunsa da bu ortam, embriyonun gelişimi için yeterli olmayabilir. Tam anlamıyla gelişemeyen embriyo anne karnına yerleştirilemez. Bu durum tüp bebek tedavisinin başarısız olma nedenlerinden biridir.

Embriyonun Genetik Yapısında Bozulma 

Tüp bebek tedavisi uygulanmaya başlanırken döllenen yumurta, gelişimine devam ederken yapısında genetik bozukluklar tespit edilebilir. Genellikle embriyonun düzgün ve tutarlı bir şekilde büyümesini engelleyen bu durum, aynı zamanda anne rahmine tutunmasını da zorlaştırır ve tedavi başarılı sonuçlanmaz. Embriyonun geliştiği ortam ve anne ile baba adaylarında bulunan genetik bozukluklar bu duruma yol açabilmektedirler.

Dış Zar Kalınlığında Artma 

Dış zar kalınlığının artması, tüp bebek tedavisinin başarısızlıkla sonuçlanmasının bir nedeni olabilir. Rahim iç zarı (endometrium), embriyonun tutunup büyümesi için uygun bir ortam oluşturmalıdır. Dış zarın uygun kalınlığa ulaşması için hormonal tedaviler veya başka müdahaleler kullanılabilir, ancak her durumda başarı garantili değildir. Bu nedenle, dış zar kalınlığı, tüp bebek tedavisinin sonuçlarını etkileyebilecek bir neden olarak dikkate alınmalı ve tedavinin başarısını arttırmak için uygun şekilde yönetilmelidir.

Anne Karnında Yapışıklık Olması 

Anne karnında yapışıklık, tüp bebek tedavisi sırasında veya sonrasında başarıyı olumsuz etkileyebilen bir durumdur. Yapışıklıklar, rahim içerisindeki yapışıklıklar veya tıkanıklıklar şeklinde ortaya çıkabilir ve embriyonun rahme yerleşmesini veya hamileliğin normal gelişimini engelleyebilir. Bu yapışıklıklar, embriyonun anne rahmine tutunma sürecini zorlaştırabilir veya bebeğin gelişimini etkileyebilir, bu da tüp bebek tedavisinin başarısızlıkla sonuçlanmasına yol açabilir. 

Pıhtılaşma Bozuklukları 

Pıhtılaşma bozuklukları, tüp bebek tedavisinde başarısızlığa neden olabilen bir faktördür. Bu bozukluklar, kanın normalden daha hızlı veya yavaş pıhtılaşmasına yol açabilir, bu da embriyonun rahmin içine yerleşmesini ve hamileliğin devamını engelleyebilir. Özellikle kadınların rahim içi dokusu ile ilgili sorunlar yaşandığında veya embriyonun rahme tutunması sırasında kan damarlarında pıhtılaşma problemleri ortaya çıktığında, tüp bebek tedavisi başarısızlıkla sonuçlanabilir.

Endometriosis 

Endometriosis adı verilen bu hastalık da başarısız bir tüp bebek tedavisine neden olabilir. Genel olarak hamile kalmayı zorlaştıran bu rahatsızlık, halk arasında çikolata kisti olarak da bilinir ve yumurtaların kalitesini etkileyebilir. Bu hastalık rahmin dışındaki çeşitli bölgelerde aslında iç yüzeyi döşeyen endometrial dokuya rastlanması olarak tanımlanmaktadır. İlaçlarla veya ameliyatlarla tedavi edilebilen bu rahatsızlık, hamile kalmayı güçleştirir ve tüp bebek tedavilerinin başarısız olmasına yol açabilir.

Tüp Bebeğin Başarılı Ya da Başarısız Olduğu Nasıl Anlaşılır?

Tüp bebek tedavisi uygulandıktan ve embriyo anne rahmine yerleştirildikten 14 gün sonra kan testi ile gebelik durumu öğrenilebilir. 

Test gününe kadar kişinin hamile olup olmadığına dair kesin bir belirti yoktur. Hastalar kasık ve belde hafif ağrı, göğüslerde dolgunluk hissi ve karın bölgesinde hafif şişlik yaşayabilirler. Bu semptomlar herhangi bir bireyde görülebilirler ve gebeliğin varlığına işaret etmezler. Öte yandan, test gününe yakın vajinal kanama varsa, bu hamileliğin gerçekleşmediğini ve tedavinin başarısız olduğunu gösterebilir. Bununla birlikte, vajinal kanamanın gebelik sürecinde bile çeşitli nedenlerle ortaya çıkabileceğini unutmamak önemlidir. Bu nedenle, kesin ve doğru bir sonuç elde etmek için belirlenen günde bir kan testi yaptırmanız tüp bebek tedavisinin başarılı olup olmadığını anlamanın tek yöntemidir.

Başarısız Tüp Bebek Uygulamalarından Sonra Neler Yapılmalıdır?

Tüp bebek tedavileri, bazen istenilen sonuçları veremeyebilir ve bu durumda çiftler için oldukça zorlayıcı olabilir. Başarısız tüp bebek denemelerinin ardından yapılan değerlendirmeler ve ek testler, sonraki tedavi planlamasında önemli rol oynar. PGT (Preimplantasyon Genetik Tanı) ve CGH (Comparative Genomic Hybridization) gibi genetik değerlendirme yöntemleri, embriyoların genetik yapısını inceleyerek sağlıklı embriyoların seçilmesine yardımcı olabilir.

Histeroskopi, rahim içindeki yapıları incelemek için kullanılan bir yöntemdir. Endometrial sparing dediğiniz çentik atma işlemi embriyonun rahme yerleşmesini kolaylaştırabilir. Bu, implantasyon şansını artırabilir. Başarısız tüp bebek denemeleri sonrasında, uzman bir doktorun rehberliğinde yapılacak değerlendirmeler ve uygun tedavi planlamaları çiftlerin doğal yollarla gebelik şansını artırabilir. Bu süreçte uzman bir üreme endokrinolog veya ürologdan yardım almak, çiftlere bu zorlu süreçte destek sağlayabilir.

Tekrarlayan Tüp Bebek Başarısızlığı Yaşayan Çiftlere Öneriler

Bu sürecin son derece doğal olduğunu ve doğurganlık tedavilerinin zaman, sabır ve dikkat gerektirdiğini unutmamak önemlidir. Doğru merkez ve doktor seçimi, başarılı bir tedavi süreci için kritik öneme sahiptir. Bu nedenle tedavi merkezi ve doktor seçiminde titizlikle araştırma yapmak, uzmanlık ve hasta memnuniyeti açısından güvenilir bir tercih yapmanızı sağlayacaktır.

Stres faktörünün tedavi sürecinde büyük bir rol oynadığı unutulmamalıdır. Sürekli pozitif olmak, yoga, meditasyon ve derin nefes gibi stresten arınma yöntemlerini denemek, zihinsel ve duygusal dengeyi korumak açısından yardımcı olabilir. Bu yöntemler hem bedeni hem de zihni rahatlatarak tedavi sürecinde daha sakin ve odaklanmış olmanıza katkı sağlayabilir.

Sağlıklı beslenme, düzenli fiziksel aktivite ve kaliteli uyku, genel sağlığınızı iyileştirir ve vücudunuzun tedaviye daha iyi yanıt vermesine yardımcı olabilir. Dengeli bir diyet, vücudunuzun ihtiyaç duyduğu besinleri almasını sağlar; düzenli egzersiz ise fiziksel ve zihinsel sağlığı destekler. Ayrıca yeterli ve kaliteli uyku, vücudunuzun iyileşme sürecini destekler, enerji seviyelerinizi dengeleyerek stresle baş etmenize yardımcı olabilir.

Tüp Bebek Tedavisinde Başarı Hangi Faktörlere Bağlıdır?

Tüp bebek tedavisi her çift için farklı sonuçlar doğurabilir ve birçok faktör bu süreci etkiler. Tüp bebek tedavisinde başarı oranını etkileyen faktörler oldukça çeşitlidir ve her bir çiftin durumu benzersizdir. Anne adayının yaşının, kilo durumunun, rahimdeki sorunların, bağışıklık sistemi sorunlarının, sigara ve alkol kullanımının, yumurtalık rezervinin azalması gibi faktörlerin tüp bebek tedavisi üzerinde önemli etkileri olabilir. Benzer şekilde, erkek faktörü de göz ardı edilemez. Spermlerin hareketliliği, şekil bozuklukları, menide sperm olmaması gibi erkek faktörüyle ilgili durumlar da tedavi başarısını etkileyebilir.

Tüp bebek tedavisinde başarı oranları, birçok değişkene dayanır ve her çiftin tedaviye verdiği yanıt farklı olabilir. Bu nedenle, tedavi sürecinde doktorunuzun size özel olarak uyguladığı yaklaşım ve tedavi planı büyük önem taşır. Doktorunuz kişisel sağlık geçmişinizi, tıbbi durumunuzu ve diğer faktörleri dikkate alarak size en uygun tedavi seçeneklerini sunabilir.

Başarısız Tüp Bebek ile İlgili Sık Sorulan Sorular

Tüp Bebek Başarısızlığının En Yaygın Nedeni Nedir?

Rahim tüplerinde sıvı birikmesi, kadınlarda tüp bebek tedavisinin başarı oranını önemli ölçüde azaltabilecek yaygın durumdur. Ayrıca, hormonal dengesizlikler de embriyoların rahim içinde gerekli gelişimini ve tutunmasını engelleyebilir.

İyi Embriyolara Rağmen Tüp Bebek Neden Başarısız Olur?

Embriyonun iyi ve başarılı olduğu durumlarda bile tüp bebek tedavisinin işe yaramadığı görülebilir. Bu durum anne karnındaki yapışıklar veya rahim duvarındaki bozukluklardan kaynaklı olabilmektedir.

Tüp Bebek Başarısızlığını Nasıl Önleyebilirim?

Tüp bebek tedavisinde başarısız sonuçlarla karşılaşmamak için alınabilecek bir önlem olarak anne adayından adet döneminde çeşitli örnekler alınarak gebe kalmasının uygun olduğu gün hesaplanabilir. Bu şekilde döllenen yumurtanın transfer günü belirlenebilir.

Tüp Bebek Kimlerde Tutmaz?

Tüp bebek tedavisinin genetik bozuklukları olan veya rahim içinde yapışıklık benzeri sorunlar yaşayan kişilerde tutma ihtimali çok düşüktür. Aynı şekilde ileri yaş ve kalitesi düşük üreme hücreleri de tüp bebeğin tutmamasına yol açmaktadır.

Tüp Bebek Tedavisi Neden Başarısız Olur?

Tüp bebek tedavisi embriyo gelişiminin yetersiz olması, embriyonun genetik yapısında bozulma, dış zar kalınlığında artış ve anne karnındaki yapışıklıklar gibi birçok sebep dolayısıyla başarısız olabilir.

İlk Denemede Tüp Bebek Neden Tutmaz?

Tüp bebek tedavisinde ilk denemenin başarısızlığının en yaygın nedeni genellikle embriyonun uterus duvarına başarılı bir şekilde yapışmadan önce büyümesini durdurmasıdır.

Hangi Durumlarda Tüp Bebek Olmaz?

Erkek hastaların testislerinden sperm elde edilemediği durumlarda tüp bebek tedavisi yapılamaz. Aynı şekilde kadın hastalarda da yumurta rezervinde azalma ve yumurtlama meydana gelmemesi gibi bir durum söz konusu ise tüp bebek tedavisi uygulanamaz. Ayrıca menopoz dönemine giren kadınlar da tüp bebek tedavisi için uygun değildir.