Her annenin emzirme durumları birbirinden farklıdır. Emzirmeyi kesmenizin altında birçok sebep yatıyor olabilir. Bebeğinizi sütten kesmeye karar verdiğiniz anda belki de sizin ve çocuğunuz için en doğru kararı vermiş olabilirsiniz. Anne sütü kurutmanın çeşitli yöntemleri mevcuttur. Aynı zamanda, anne sütü kesme işlemi için belirli bir zaman dilimi yoktur. Bunun yerine, ortalama süt miktarınız ve yaşınız da dahil olmak üzere ne kadar hızlı süt kurutulması çeşitli etmenlere bağlıdır. Anne sütünü kurutmak günler, haftalar ya da aylar boyunca sürebilmektedir.
Öncelikle bebeğinizi kademeli olarak sütten kesmenizi öneririz. Halbuki, anne sütünü kurutmak istemenizin birçok nedeni olabileceğinden erken karar vermeden önce doktorunuzla görüşmenizi şiddetle tavsiye ederiz!
Bu yazımızda ise hem anne sütü kesmenin yollarını açıklayıp hem de anne sütü kurutma ne kadar sürer ve anne sütü kaçıncı ayda kesilir gibi sorular özelindeki merakınızı gidermeye çalışacağız.
Her annenin emzirmeyi kestirmesinin altında çeşitli özel sebepler yatabilmektedir. Aynı zamanda, anne sütünü kurutmak için sebepler, her annenin ve bebeğin durumuna göre değişebilmektedir. Bazı anneler sağlık sorunları, çalışma koşulları, psikolojik nedenler veya kişisel tercihler yüzünden emzirmeyi sonlandırmak isteyebilirler. Bazı bebekler ise ek gıdaya geçiş, diş çıkarma, emzirme pozisyonu veya anne-bebek ilişkisi gibi faktörlerden dolayı emmeyi reddedebilirler. Sizin de emzirmeyi kesme nedeniniz bu sıraladığımız faktörlere bağlı olabilir ya da belki de bebeğiniz artık ek gıdalar alma ihtiyacı hissetmeye başladığından emzirmeyi kesmeyi düşünüyor olabilirsiniz. Her şekilde doktorunuzla beraber bu kararı almanızı öneririz.
Süt fazlalığınız olabilir ya da anne sütünüzü kesmeye çalışıyor olabilirsiniz. Anne sütünüzü ve süt fazlalığınızı önlemeniz açısından çeşitli metotlar mevcuttur. Anne sütünü kurutmak için ne yapmalı sorusu için gelin anne sütünden kesmenin yollarını beraber inceleyelim.
Anne sütü kesmenin doğru ya da yanlış yöntemi olmamasıyla birlikte, bebeğiniz büyüdükçe ve katı besinler almaya başladıkça sütü kademeli olarak kesmenizi öneririz. Ancak, basitçe anne sütünü kesip yerine bebeğinize katı besinler vermeye başlamayın. Çünkü anne sütü, bebeğinizin sindirim sisteminin ilk yemeye başladığı katı besinleri sindirebilmesine yardımcı olur. Bebeğiniz katı besinler yemeye başlasa bile, en az bir yaşına kadar ana besin kaynağı olarak anne sütüne ihtiyaç duyar.
Eğer bebeğiniz henüz bir yaşını doldurmadıysa anne sütü yerine pastörize edilmiş süt içmesi uygun değildir. Yine de, püre haline getirilmiş patates gibi yiyeceklere ekleme yapabilirsiniz. Bebeğinizi hem rahatlığı açısından hem de beslemek için emzirirsiniz. Anne sütünü aşamalı olarak kesmek, bu sürece alışmanız adına hem size hem de bebeğinize zaman tanıyacaktır. Aşamalı olarak anne sütünü kesme işlemi aynı zamanda, süt fazlalığı olan, sert göğüsler ve mastitis gibi problemleri önlemede yardımcı olur.
Muhtemelen en kolayı her seferinde bir öğün kesmekte bulacaksınız. Hangi öğünü ilk kestiğiniz o kadar da önemli değildir. Günlük yaşantınıza ve bebeğinizin durumuna bağlı kalarak karar verebilirsiniz. Örneğin, bazı anneler, bebekleri gece daha rahat edebilsinler diye gece emzirmesini kesmemekten yana olabilirler. Eğer bebeğiniz henüz bir yaşını doldurmadıysa, anne sütünü kestiğinizde onun yerine (eğer bebeğiniz 6 aylık ve daha büyükse) anne sütüne yakınlaştırılmış besinlere ihtiyacınız olacaktır. Eğer bebeğiniz bir yaşını doldurduysa ve halihazırda çeşitli besinler alıyorsa, anne sütüne yakınlaştırılmış besinlere ihtiyacı yoktur.
Bebeğinize düzenli olarak bir öğün daha az emzirme alışkanlığı kazandırdığınız vakit, bir öğün daha bırakmayı düşünebilirsiniz. Tamamen anne sütünü kesmek sandığınızdan birkaç hafta ya da birkaç ay daha fazla sürebilir.
Eğer emzirmenizi kesmede problem yaşıyorsanız, doktora başvurmanızı öneririz.
Anne sütü nasıl kestirebilirim sorusu bitki tüketmekte yatıyor. Bazı araştırmalara göre, anne sütünü azaltmaya yardımcı olacak çeşitli bitki türleri mevcuttur. Anne sütünü azaltmak için:
-1 ila 3 g kurutulmuş ada çayı yaprağı özünden yapılmış ada çayı içebilirsiniz.
-Bahçeden topladığınız yasemin çiçeklerini göğüslerinize uygulayabilirsiniz.
-Hayıt otu kullanarak yaptığınız çayı içebilirsiniz.
-Yemeklerinizde maydanoz tüketebilirsiniz.
-Bölgesel olarak nane yağı uygulayabilirsiniz. (Eğer anne sütünü tamamen kestiyseniz aksi taktirde bebeğiniz için zararlı olabilir.)
-Bölgesel olarak ya da ağız yoluyla herhangi bir bitki kullanmadan önce doktorunuzun da görüşünü almayı ihmal etmeyin. Bebeğinizdeki değişimleri dikkatli bir şekilde gözlemleyin.
Lahana kullanmak, emzirmeyi kestikçe tıkanabilecek göğüs kanallarınızı dindirmeye yardımcı olur. Göğüslerinize lahana uygulamak için:
-Öncelikle lahanayı güzelce yıkayıp buzdolabında muhafaza edin.
-Lahana yapraklarını göğsünüzün her tarafını kaplayacak şekilde sütyeninizin altına sıkıştırın.
-Birkaç saatte bir yaprakları tazeleyin.
Anne sütünü kesmek adına kombine doğum kontrol hapının bir parçası olarak östrojen alabilirsiniz. Çoğu anne bir hafta boyunca günde bir hap almaya başladığı vakit anne sütü üretiminde aksama gözlemler. Doğum kontrol haplarının sadece doktorun gözetimi altında kullanılması gerektiğini unutmayınız!
Bazı araştırmalar, henüz anne sütü üretmeye başlamamış kadınlar için B vitamini kullanımının emzirmeyi engelleyebileceğini söylüyor. Tabii ki, anne sütünü kesmek için B vitamini kullanmaya başlamadan önce doktorunuza başvurmanızı tavsiye ederiz.
Anne sütünü kesmek, bebeğinizin hem fiziksel hem de ruhsal gelişimi açısından önemli bir süreçtir. Bu süreçte bebeğinizi aniden sütten kesmek yerine, anne sütü miktarını kademeli şekilde azaltarak ve bebeğinizi ek gıdalara yönelterek anne sütünü kesebilirsiniz.
Anne sütünü keserken göğüslerinizi sıkıştırmanız, süt kanallarınızın tıkanmasına ve iltihaplanmasına neden olabilecek bir durumdur. Bu nedenle anne sütünü keserken göğüslerinizi asla sıkıştırmamalısınız.
Göğüslerinizi sıkıştırmak yerine, bebeğinizi sütten yavaş yavaş kesmeyi, göğüslerinizi soğuk kompres ile rahatlatmayı, göğsünüze hafif masaj yapmayı, süt üretimini azaltan bitki çayları içmeyi tercih edebilirsiniz.
Sütten kestikten sonra göğüslerinizde ağrı ve şişlik oluşursa, doktorunuza başvurmak ve gerekli tedaviyi almanız önemlidir. Aksi halde mastitis gibi ciddi bir enfeksiyonla karşılaşabilirsiniz.
Anne sütünü keserken sıvı alımını azaltmanız, süt üretiminizi olumsuz yönde etkileyebilecek bir durumdur. Sıvı alımını azaltmanız, vücudunuzda dehidrasyon ve süt kanallarınızda tıkanıklık gibi problemlere yol açabilir.
Anne sütünü keserken sıvı alımını azaltmak yerine, günde en az 2-2,5 litre arasında su tüketmeniz, süt üretiminizi artırırken, genel metabolizmanızın işleyişine de katkı sağlar. Ayrıca süt üretimini azaltan bitki çayları içmek gibi yöntemler de tercih edilebilirsiniz.
Anne sütünün kuruması, emzirmenin sonlandırılması ile başlayan ve süt üretiminin tamamen durması ile biten bir süreçtir. Anne sütü kaç ayda kesilir ve anne sütü kaç aydan sonra azalır gibi soruların kesin bir yanıtı yoktur. Bu süreç, anneden anneye değişiklik gösterebilir. Anne sütünün tamamen kuruması bazen haftalar bazen de aylar boyu sürebilir. Bu durum hangi metotları kullandığınıza, şu anki süt miktarınıza ve ne kadar süredir emzirme yaptığınıza bağlı olarak değişkenlik gösterir.
Bazı durumlarda, sütünüz tamamen kesilse bile tekrardan süt üretimi başlayabilir. Eğer sütünüz hala kesilmediyse veya uzun bir aradan sonra tekrar üretilmeye başladıysa, hemen muhtemel rahatsızlıkları önlemek adına doktorunuza danışmanızı öneririz.
Anne sütü kesmek gerek anne de gerekse bebekte çeşitli sorunlara neden olabilir. Anne sütü kesmeye çalıştığınız vakit genelde rahatsızlık hissetmeniz normaldir. Ancak, bu rahatsızlıklar ağrı hissetmenize ya da vücudunuzda çeşitli semptomlara yol açtıysa, vakit kaybetmeden hemen doktora görünmeniz gerekmektedir. Anne sütü kesmek hem fiziksel hem de psikolojik rahatsızlıklara sebebiyet verebilir.
Süt Kanalının Tıkanıklığı: Süt kanalının tıkanması anne sütü kesen her annenin başına gelebilecek yaygın rahatsızlıklardan bir tanesidir. Böyle bir rahatsızlıktan mustaripseniz, göğsünüzde ağrı ve sıcaklık hissedebilirsiniz. Veyahut ateşeniz çıkabilir. Kanal tıkanıklığı durumunda, bölgeye sıcak ve soğuk pres uygulayarak ya da nazikçe masaj yaparak tedavi edilebilirsiniz.
Göğüs Enfeksiyonu (Mastit): Göğüs enfeksiyonu diğer bir adıyla mastit iltihaplanmış süt kanalı tıkanıklığı sonucu ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Kızamık, şişkinlik, ateş ve grip benzeri semptomlar bu rahatsızlıkta görülebilecek semptomlar arasındandır. Mastitis, doktorunuzun vereceği uygun antibiyotik tedavisi ile kurtulabileceğiniz bir rahatsızlıktır.
Eğer ağrı, tıkanıklık ya da gribe benzer semptomlarınız varsa tıbbi yardım almanız gerekmektedir.
İngilizcesi ‘Post-weaning depression’ olan sütten kesme sonrası depresyon, anksiyete ve depresyon gibi sütten kesme sonrası annede beliren psikolojik rahatsızlıkları tanımlayan terim olarak karşımıza çıkar. Ne kadar uzun bir süredir bebeğinizi emzirdiğinize ya da gönüllü bir şekilde emzirmeyi kesip kesmediğinize bağlı kalmadan bu tip duygusal zorlular çekebilirsiniz.
Birçok anne için sütten kesmek duygusal bir durumdur. Emzirmek son derece zorlayıcı olmakla beraber, siz ve bebeğiniz için samimi bir şekilde bağ kurmanızı sağlar.
Anne sütünü kestiğiniz zaman üzüntü, yas, sinir, anksiyete ya da duygusal dengesizlik yaşayabilirsiniz. Bebeğim artık bana bağımlı olmaktan çıktı diye bebeğinizi kaybetme korkusu yaşayabilir, bebeğim beklediğimden çok hızlı büyüdü yanılgısına düşüp endişelenebilir veya bebeğimin artık besin ihtiyaçlarını karşılayamayacağım diye suçluluk duygusu çekebilirsiniz.
Diğer yandan, anne sütünü kestiğiniz vakit kendinize daha fazla vakit ayırabileceksiniz diye rahatlama ve sevinç duyuları da yaşayabilirsiniz.
Emzirmenin kesilmesiyle bağlantılı hormonal değişiklikler de ruh sağlığınızı etkileyebilir. Süt üretiminden sorumlu olan prolaktin hormonu ve sütün dışarı atılması ve bağlantısından sorumlu olan oksitosin hormonu, emzirmede önemli roller oynar. Bu hormonlar, duygusal olarak nasıl hissettiğimizle bağlantılıdır ve keyifli, sevgi dolu hissetmemize katkı sağlar. Emzirme sona erdiğinde hem prolaktin hem de oksitosin seviyelerimiz düşer ve bu da ruh halimizi etkiler. Östrojen seviyeleri genellikle emzirme döneminde daha düşüktür ve sütten kesildikten sonra gebelik öncesi seviyelere yükselir.
Anne sütünü kesmek bebeğinizi psikolojik olarak da etkileyebilir. Emzirmek sizin ve bebeğiniz arasındaki duygusal ve sosyal bağların kuvvetlenmesi açısından önemli bir yere sahiptir. Bu bağlar birbirinize karşı beslediğiniz duyguları kontrol etmenize yardımcı olur. Dahası stres karşısında gösterdiğiniz tepkileri azaltır ve bebeğinizle sağlıklı ilişkiler kurmanızı sağlar. Emzirmeyi kestiğiniz vakit bebeğiniz sizinle olan bağını kaybedeceği, sevilmeyeceği veya terk edileceği korkusu yaşayabilir.
Anne sütü kesme işlemi sonrasında eğer iki hafta içerisinde;
-Sütünüzde azalma ya da kesilme olmadıysa,
-Steş, göğüste sertlik ve ağrı gibi mastit semptomlarınız varsa,
-Döküntü, baş dönmesi, mide bulantısı veya kusma gibi süt üretimini azaltan tedavilere reaksiyon belirtileriniz varsa,
-Depresyon ve anksiyete gibi psikolojik rahatsızlık belirtileri gösteriyorsanız,
-Doktora gitmenizi şiddetle tavsiye ederiz!
Anne sütünü kurutmak bebeğin emzirme dönemini bitirmesi veya annenin sağlık veya başka nedenlerle emzirmeyi sonlandırması durumunda yapılması gereken bir işlemdir. Anne sütünü kurutmak için en iyi yol, yavaş yavaş ve kademeli olarak emzirmeyi azaltmaktır. Bu hem bebeğin hem de annenin alışmasına yardımcı olur. Ayrıca, göğüslerdeki süt üretimini azaltarak meme iltihabı veya meme apsesi gibi komplikasyonların önlenmesine katkı sağlar.
Anne sütünü doğal yollarla durdurmak için, emzirmeyi yavaş yavaş ve kademeli olarak azaltmak en iyi yöntemdir. Bu hem bebeğin hem de annenin alışmasına yardımcı olur. Ayrıca, göğüslerdeki süt üretimini azaltarak meme iltihabı veya meme apsesi gibi komplikasyonların önlenmesine katkı sağlar. Diğer yöntemlerde ise göğüslere soğuk kompres uygulamak, ağrı kesici ilaçlar kullanmak yer alır.
Mastit, meme dokusunda iltihaplanma anlamına gelir. Meme iltihabı, bakteriyel enfeksiyon veya süt kanallarının tıkanması sonucu oluşabilir. Meme iltihabı tedavi edilmezse meme apsesine dönüşebilir. Meme iltihabının belirtileri arasında göğüste kızarıklık, şişlik, ağrı, sıcaklık artışı veya akıntı, ateş, titreme veya halsizlik, göğüste ele gelen bir kitle veya sertlik yer alır.
Mastit olmadan anne sütü kurutmak için, emzirmeyi yavaş yavaş ve kademeli olarak azaltmak en iyi yöntemdir. Bu hem bebeğin hem de annenin alışmasına yardımcı olur. Ayrıca, memelerdeki süt üretimini azaltarak meme iltihabı veya meme apsesi gibi komplikasyonların önlenmesine katkı sağlar.
Sütten keserken memede biriken süt, vücudunuzun hala süt üretimine devam etmesinden kaynaklanır. Memede biriken süt tüketilmediği için birikerek ağrı yapmaya başlar. Bebeğinizi sütten keserken memeleriniz şişer ve süt kanallarının tıkanması sonucu mastit sorunu ortaya çıkabilir. Süt birikmesi için doğal çözümler arasında taze nane, lahana yaprağı, sıcak veya soğuk kompres, sıcak masaj, göğsünüzü sağmak ve sütten kesen ilaç kullanımı yer alır.
Memede biriken süte yapılması gerekenler arasında bebeğinizi yavaş yavaş sütten kesmek, göğsünüze soğuk kompres uygulamak, göğsünüzü lahana yaprağıyla kaplamak, sıcak kompres ile masaj yapmak yer alır.
Anne sütü kaç günde geri çekilir sorusuna net bir cevap vermek zor. Çünkü her annenin ve bebeğin yapısı farklıdır. Bazı annelerde sütten kesme süreci 10 gün içinde tamamlanabilirken, bazılarında 4-5 hafta sürebilir. Anne sütünün kesilmesinde etkili olan belli başlı faktörler arasında bebeğinizi emzirme sıklığı ve süresi, beslenme alışkanlıklarınız ve sağım yapmanız yer alır.
Anne sütü ne keser sorusunun kesin bir cevabı yoktur. Çünkü her annenin süt üretimi ve bebeğinin emme ihtiyacı farklıdır. Ancak genel olarak, anne sütünü azaltan veya kesen bazı besinler, bitkiler, ilaçlar ve yöntemler vardır. Bunların arasında nane ve maydanoz, limon, adaçayı, tuz ve salamura besinler, nişasta, arpa, mısır ve şeker, sütten kesen ilaçlar yer alır. Sütten kesen ilaçlarda ise Parlodex, Dostinex ve Dopergin adlı ilaçlar yer alır.
Evet, limon, asitli bir besin olduğu için sütün asitliğini artırır ve sütün kesilmesine neden olur. Bu nedenle, emziren anneler limon tüketmemeli veya çok az tüketmelidir. Limon ile göğse masaj yapmak da anne sütünü kesmek için kullanılan bir yöntemdir.